PThU Bijbelblog
- Maria: eeuwig moeder en eeuwig maagd?“Die moeder ende maghet es bleven”. Dit is het motto van deze blog, een regel uit het begin van Beatrijs, een prachtige middeleeuwse Mariavertelling. Beatrijs, de non, geeft toe aan de liefde, ontvlucht haar klooster, en krijgt met haar geliefde twee kinderen. Na veertien jaar, verlaten door haar man, tot armoe vervallen, krijgt ze een visioen: Maria, tot wie ze altijd was blijven bidden, heeft al die jaren haar plaats ingenomen, en ze kan zonder schande haar leven als non weer opnemen. Het contrast tussen Beatrijs en Maria is duidelijk: de eerste werd moeder en bleef duidelijk geen maagd, maar Maria was en bleef beide.
- Onopgeefbaar verbonden?!In de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland staat: “De kerk is geroepen gestalte te geven aan haar onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël.” Een predikant van die kerk gaf onlangs aan dat hij het niet met die formulering eens is. Deze blog werpt nieuw licht op de discussie die volgde.
- De Bijbel verouderd? Leiderschap!Is de Bijbel hopeloos verouderd, of kunnen we er toch nog mee uit de voeten? De tweede blog in een serie met deze keer als thema: de Bijbel en leiderschap.
- De Bijbel verouderd?Is de Bijbel niet hopeloos verouderd? Er staan vast dingen in die lang geleden relevant waren, maar nu kun je er toch niet meer mee uit de voeten? Op die vragen gaan een paar medewerkers van de PThU de komende periode in. Hierbij de eerste blog van de serie.
- Hoe Bijbellezen mensen verandert (of niet)Eén op de vijf Nederlanders leest de Bijbel, bleek vorig jaar uit een onderzoek van het Nederlands Bijbelgenootschap. Welk effect heeft dat op hen? Zou de wereld er zonder al dat Bijbellezen heel anders uitzien?
- Het paradijs in Eden: een tempel met Adam als priester en Eva als priesteres?De eerste mens was een priester, zijn vrouw een priesteres en ze leefden in een paradijselijke tempeltuin. Deze gedachte is te vinden in het boek Zonen en dochters profeteren, een in 2016 verschenen publicatie over de rol van man en vrouw in de kerk. Hoewel ik toejuich dat zowel mannen als vrouwen ambten in de kerk bekleden, deed het beroep op Genesis 2-3 mij de wenkbrauwen fronsen. Waarom?
- Jezus en de gebodenEen geïnteresseerde lezer stelde de volgende vraag: Mij valt op dat Jezus geen concrete regels geeft, maar verhalen vertelt waar mensen zelf conclusies uit moeten trekken. Bij joden en moslims zijn er heel duidelijke regels waar je je gewoon aan moet houden, zonder dat je erover na hoeft te denken. Hoe zit dit?
- De wereld op zijn kop?Stel, je schrijft een roman. Je bedenkt personages, je kiest een tijd waarin het verhaal zich afspeelt en dan heb je ook een plaats van handeling nodig. Dat laatste doet er echt toe: of je het verhaal plaatst in Amsterdam of in Barneveld, dat maakt een groot verschil.
- Van wie is het land?‘Schiet maar, ik ben toch al dood’. Deze roman van Julia Navarro telt 768 pagina’s over de gevolgen van het Palestijns-Joodse conflict. De discussie over landbezit vinden we ook al in de Bijbel. Onder andere bij de profeet Ezechiël. Bij het lezen van dit Bijbelboek stuiten we op een exegetische kwestie die wellicht de vraag naar het landbezit in een ander perspectief stelt.
- Een zoektocht naar ware schoonheidVandaag de dag lijkt schoonheid belangrijker dan ooit. Het sociale medium Instagram is hier een goed voorbeeld van. Voordat een gemiddelde foto hierop wordt geplaatst, dient er eerst het nodige te worden aangepast. Alles lijkt om uiterlijk te draaien. Als je maar mooi bent, mooie kleding draagt, mooie spullen hebt, de mooiste plekken bezoekt, dán heb je het gemaakt. Dán moet je wel gelukkig zijn… Maar wat is het dan, dat ons gelukkig maakt? Wat is schoonheid eigenlijk?
- Mogen kinderen van jihadstrijders terugkeren?In 2014 roept de terreurgroep Islamitische Staat het kalifaat uit. Ook vanuit Nederland vertrekken jihadisten naar Syrië en Irak. Drie jaar later komt er echter een einde aan het kalifaat. De jihadisten en hun vrouwen en kinderen blijven achter in mensonwaardige omstandigheden. Moeten die kinderen terug naar Nederland worden gehaald? D66 en ChristenUnie vinden van wel. De VVD vindt van niet. Wat zou de profeet Ezechiël ervan vinden?
- Waarom al die aandacht voor huidziekten in de Bijbel?In de synagoge wordt de Tora, de eerste vijf boeken van de Tora, volgens een jaarlijkse cyclus helemaal gelezen. Met dat doel is zij verdeeld in lees-eenheden, parasjot (enkelvoud: parasja) genoemd. De parasjot Tazria (Leviticus 12-13) en Metsora (Leviticus 14-15) worden meestal samen gelezen. Deze parasjot gaan over zaken waar we het liever niet over hebben, rituele verontreinigingen door lichaamsvochten, vrouwelijke bloedingen en mannelijk zaad, huidaandoeningen en schimmels op voorwerpen en muren.
- Zegels van Jesaja en Hizkia?In kranten en op websites staat van tijd tot tijd een bericht over een nieuwe vondst die zou aantonen dat een persoon uit de Bijbel echt bestaan heeft. Eind 2015 ging het om koning Hizkia en kort geleden om de profeet Jesaja. In Jeruzalem zouden afdrukken van hun zegels gevonden zijn. Hoe betrouwbaar zijn zulke berichten? En hoeveel bewijzen de vondsten?
- Twee wijzen van zien - Johannes en PlatoDe evangelist Johannes heeft een eigen versie van het evangelie over Jezus geschreven. Aan alles valt te merken dat hij er diep over nagedacht heeft. Bij hem zijn de verhalen door een molen gehaald voordat ze op schrift gesteld zijn. De vraag is hoe die molen er uitgezien heeft. Met andere woorden: waar komt Johannes’ manier van kijken vandaan?
- De Bijbel: een mannenboek?Wie de Bijbel doorbladert, komt daarin vooral verhalen tegen waarin God met mannen spreekt. Spreekt Hij ook met vrouwen? Niet vaak, maar als Hij het doet is dat van grote betekenis.
- Handelingen 8:37; een beroemde toevoeging op het Nieuwe TestamentHet verhaal over Filippus en de man uit Ethiopië uit Handelingen 8 heeft mij de afgelopen jaren flink beziggehouden. Ik heb over geen enkele tekst uit de Bijbel zo vaak een vraag gekregen als over dit verhaal. Het is trouwens altijd dezelfde vraag: ‘Waarom hebben jullie zomaar een vers uit dit verhaal weggelaten? Dat kán toch niet?’ Ja, hoe zit dat?
- De Geest als metgezelIn het evangelie naar Johannes treffen we in het Grieks viermaal een opmerkelijke aanduiding voor de heilige Geest aan: parakletos. In de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) wordt de term, net zoals in een aantal moderne Engelse vertalingen, steevast vertaald als ‘pleitbezorger’. De vertaling ‘trooster’ (NBG 1951) had weliswaar oude papieren, maar kent in het moderne Nederlands niet meer de actieve betekenis van ‘beschermer’ en wordt om die reden tegenwoordig zelden meer gebruikt. Opvallend is dat velen de term onvertaalbaar achten en gewoon over ‘de parakleet’ spreken. We zien dit vaak in theologische literatuur. Voor een goed begrip helpt dat uiteraard niet verder. Er is echter reden om een nieuw voorstel te doen en te kiezen voor ‘metgezel’.
- Wijn verheugt God en mensenElk jaar weer zijn er onderzoeken naar het drinken van alcoholische dranken in het algemeen en van wijn in het bijzonder: in hoeverre is dat schadelijk of misschien juist gezond? Zij die hopen op het tweede (af en toe een glaasje is goed voor een mens) werden vorige maand ernstig teleurgesteld door het bericht dat alle alcoholgebruik afkeurenswaardig is. Moslims zullen nu misschien geneigd zijn te denken dat dit het gelijk van de islam bevestigt: alcohol is uit den boze. De Koran waarschuwt ervoor, maar aan de andere kant wordt volgens de Koran de hemelse zaligheid bevorderd door de aanwezigheid van rivieren van goede wijn. Hoe zit dat nu eigenlijk met de Bijbel?
- De protestantse grafzerkPasen is een belangrijke christelijke feestdag. Jezus stond op uit de dood. Blijkbaar is de dood niet het einde. Je zou denken dat deze overtuiging nadrukkelijk vermeld wordt op protestantse grafstenen. Maar dat blijkt toch een tikkeltje anders te liggen. Alle aanleiding dus om deze zerken eens nader te bekijken.
- Zin en onzin van Goede VrijdagOp Goede Vrijdag wordt in bijna alle kerken stilgestaan bij het lijden en sterven van Jezus. Vaak gebeurt dat ’s avonds, in de vorm van een wake. Het lijdensverhaal wordt gelezen uit één van de Evangeliën. Er klinkt stemmige muziek. Er worden passende liederen gezongen. In sommige kerken wordt de paaskaars uitgeblazen. Vaak verlaat men na afloop in stilte het kerkgebouw.
- Een bijbels buitenbeentje: het evangelie naar JohannesEr ligt al een tijdje een vraag bij de bijbelblogredactie: waarom verschilt het evangelie naar Johannes zo enorm van de andere drie evangeliën in het Nieuwe Testament?
- De slaaf en de rotte vis: Een veranderende parabelParabels zijn te vinden in het Nieuwe Testament en andere vroegchristelijke teksten, maar ook in de rabbijnse literatuur. Het is een genre waarin je verschillen en overeenkomsten tussen het vroege jodendom en het vroege christendom ziet.
- In dienst van GodPaulus kennen we als apostel, als afgezant van Jezus Christus. Drie keer duidt hij zichzelf zo aan het begin van zijn brieven. Hij moet immers duidelijk maken met welke autoriteit hij zijn brieven schrijft. Net zo vaak gebruikt hij echter de titel ‘slaaf van Christus’. Waarom doet hij dit? Daardoor lijkt hij zijn positie toch juist te verzwakken.
- Ezechiël en de ondergang van onze planeetEzechiël is een van de drie grote profetenboeken in het Oude Testament. De actualiteit van dit profetische Bijbelboek kwam ten tijde van de kredietcrisis weer op pijnlijke wijze aan het licht. Het blinde geloof in vrije-markt-economie bij (met name) Westerse politici, moreel verval bij neoliberale machthebbers… niets nieuws onder de zon.
- Calvijn: Bijbeluitlegger, jurist en bestuurderMoralistisch. streng, humorloos, rechtlijnig. Dat zijn associaties die opkomen bij het woord calvinistisch. En ze slaan terug op het beeld van de man naar wie deze term verwijst: Johannes Calvijn, hervormer van de stad Genève. Zulke associaties bestrijden heeft weinig zin. Wel kan het de moeite waard zijn, te bekijken hoe Calvijn in de praktijk zijn lezing van de Bijbel en de vragen van de dag op elkaar betrok.
- Jubileum!Het zal u als lezer van het Bijbelblog niet zijn ontgaan dat de PThU tien jaar bestaat en dat dit op passende wijze gevierd gaat worden (op 9 januari 2018, elf jaar na de stichting op 1 januari 2007 ... ). Voor dit blog is dat een goede reden om in te gaan op de vraag naar het bijbels gehalte van zo’n feest. En dan gaat het niet over de manier waarop het feest gevierd zal gaan worden. Dat is op dit moment nog een verrassing. Het zal gaan over de vraag naar de aanleiding: waarom zou je zoiets vieren?
