Prof. dr. A. Mulder
Afgeronde projecten van studenten van Kenniswerkplaats
Hannah van der Horst de Geld is afgestudeerd. Ze vertelt over haar ma-thesis.
"In juni 2024 heb ik mijn afstudeerscriptie voor de master Church and Mission in the West aan de TU Kampen/Utrecht afgerond en verdedigd. In mijn onderzoek ben ik bezig geweest met de vraag hoe mensen met autisme kerkzijn ervaren. In mijn onderzoek lijken vooral twee dingen naar voren te komen. Aan de ene kant is er de behoefte om echt gezien te worden. Vaak heerst er nog een stereotype rondom autisme, daarom is het belangrijk om meer te praten over wat autisme kan betekenen. Ook is het belangrijk om te beseffen dat de kerk een plek is waar sociaal contact erg op de voorgrond staat en dat het voor mensen met autisme lastig kan zijn om daaraan deel te nemen. Ik hoop met mijn onderzoek bij te kunnen dragen aan meer aandacht binnen de kerken voor mensen met autisme, maar daarmee ook breder voor mensen voor wie minder aandacht is."Haar scriptie gebaseerd op literatuur en interviews met mensen met autisme is hier te vinden.
Lars Kramer rondde zijn bachelor aan de VU/PTHU af met een onderzoek naar identificatiefiguren in de Bijbel voor mensen met autisme. 
Hij schrijft hierover: “In mei 2023 heb ik mijn bachelor Theologie aan de PThU / VU afgerond. De vraag voor mijn verkennend literatuuronderzoek was welk model voor het omgaan met beperkingen (medisch, sociaal of cultureel) de meeste mogelijkheden biedt als we lezen over de Bijbelse personages Simson, Legioen en Nikodemus. Welk model zorgt ervoor dat die verhalen een bron van herkenning en inclusie worden voor mensen met autisme? Als voorbeeld neem ik Nikodemus. Hij wordt door sommigen beschreven als iemand met mogelijk autistische kenmerken. Vanuit het sociale model kun je zeggen dat Nikodemus bijvoorbeeld symbolische/metaforische taal niet begrijpt, een rustig moment zoekt als hij Jezus wil spreken (in de nacht) en sociaal onhandig gedrag laat zien. Nikodemus wordt dus niet op basis van medische kenmerken beschreven, maar op basis van gedrag in de sociale omgeving. Ik hoop dat er in de komende jaren meer literatuur verschijnt rondom Bijbelse personages die een voorbeeldfiguur zijn voor mensen met autisme. Het onderzoek toont aan dat de eerste stappen daartoe in de afgelopen jaren zijn gezet.” Het essayistische werkstuk van Lars is hier te vinden. Hij hoopt in zijn masterstudie verder te gaan in de Kenniswerkplaats met zijn masterthesis.
Ook Hein van de Kamp heeft afscheid genomen van de Kenniswerkplaats. Hij voltooide zijn BA Theologie aan VIAA en schrijft
“De betrokkenheid van geloofsgemeenschappen op mensen met een verstandelijke beperking neemt geleidelijk aan af. Er worden minder gemeenschappelijke vieringen georganiseerd; het wordt lastiger vrijwilligers te vinden voor het onderhouden van contacten (formeel en individueel), onder meer door vergrijzing van vrijwilligers en toenemende zorgbehoefte van cliënten (verminderde mobiliteit), die extra inspanningen van de instelling en van vrijwilligers vraagt met betrekking tot vervoer.”
Dit is het beeld dat André Mulder schetst in zijn rapport Landelijk beeld over de relatie tussen geloofsgemeenschappen en mensen met een verstandelijke beperking. Hij voegt daar aan toe: “Lokaal zijn verschillen groot: op sommige plekken is sprake van jarenlange trouw in betrokkenheid; soms zijn er nieuwe initiatieven. Op andere plekken is de betrokkenheid verminderd of volledig verdwenen.”
Ik, Hein van der Kamp (64), student HBO-theologie bij VIAA in Zwolle, was nieuwgierig wat ik zou aantreffen in het Groene Hart, bij de zorginstelling Ipse de Bruggen. Ik formuleerde de volgende vraag voor mijn onderzoek: “Welke samenwerkingsmogelijkheden zien de Geestelijke Verzorging van Ipse de Bruggen te Zwammerdam en christelijke geloofsgemeenschappen in de directe omgeving met het oog op de sociale inclusie van mensen met een verstandelijke beperking?” Bekijk mijn rapport op basis van gesprekken met vertegenwoordigers van 8 geloofsgemeenschappen.
Hein van der Kamp
In januari 2023 hebben wij onze bachelor Social Work aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) behaald door het doen van praktijkonderzoek en het ontwerpen van een praktijkverbetering. Het onderzoek richtte zich op de vraag hoe een begeleider een gesprek kan voeren over zinbeleving met een persoon met een licht verstandelijke beperking (LVB). Wij hebben verschillende stakeholders betrokken bij ons onderzoek: bewoners met een LVB, begeleiders, de gedragskundige, de geestelijk verzorger, de DVC-er, en een verwant. André Mulder was vanuit de kenniswerkplaats (KWP) bij het onderzoekstraject betrokken als externe stakeholder. Met behulp van alle stakeholders is de praktijkverbetering vormgegeven. Gezamenlijk is de conclusie getrokken dat de praktijkverbetering niet enkel een nuttig instrument is dat informatie oplevert en een probleem oplost. Het besef is gaan leven dat samen iets doen, zonder dat het iets oplevert, zinnig is. Hieruit worden namelijk betekenisvolle verbindingen gecreëerd. Juist die betekenisvolle verbindingen zijn belangrijk in het voeren van gesprekken over zinbeleving. Tijdens het onderzoekstraject heeft André ons begeleid door het delen van relevante kennisbronnen en door feedback te geven op de stappen die wij tijdens het ontwerpproces hebben genomen. De betrokkenheid van André heeft ervoor gezorgd dat ons onderzoek buiten de grenzen van onze opleiding en onderzoekslocatie vorm kon krijgen; wij kregen meer zicht op wat er landelijk in het werkveld zich afspeelt op het gebied van zinbeleving van mensen met een LVB. De samenwerking met de KWP heeft ons blikveld verruimd en daardoor was het een waardevolle toevoeging op het gehele onderzoekstraject. Bekijk het eindverslag.
Else Heerkens & Geo Timmerman
In 2023 heb ik als masterstudent Spiritual Care (VU) in het kader van de KWP een onderzoeksstage gedaan. Wat mij betreft een prettige samenwerking waarin theorie en praktijk met elkaar in gesprek werden gebracht, onder deskundige begeleiding van dr. A. Mulder (KWP) en dr. G. Blaauwendraad (VU). Ik heb onderzocht hoe mensen met een licht verstandelijke beperking gemeenschapsvormende activiteiten, georganiseerd door geestelijk verzorgers, beleven en waarderen. Vervolgens heb ik de uitkomsten vergeleken met de door de VGVZ geformuleerde doelstelling van geestelijke verzorging te weten het ‘bevorderen van spirituele groei, veerkracht, weerbaarheid, eigen regie en het verminderen van kwetsbaarheid’ (VGVZ, 2015, p. 10). Negentien mensen met een LVB (respondenten) hebben openhartig verteld over hun ervaringen. Een belangrijke opbrengst van dit onderzoek is dat mensen met een LVB een andere nadruk leggen dan de VGVZ. De respondenten waarderen in de gemeenschapsvormende activiteiten met name ‘het geaccepteerd, gezien, gehoord en gekend zijn’, ‘het hebben van een plaats waar verdriet en vreugde kan worden gedeeld’, en ‘het serieus mogen meedoen met je talenten en ideeën’. In plaats van de optimistische begrippen ‘bevorderen’, ‘groei’ en ‘verminderen’ spreken zij liever over ‘een plek waar aandacht en eerlijkheid is zodat je jezelf kunt zijn inclusief je kwetsbaarheid en afhankelijkheid’. Het verdient aanbeveling nader te onderzoeken in hoeverre de formulering van de VGVZ voldoet voor mensen die kwetsbaar zijn en blijven bijvoorbeeld ten gevolge van een LVB. Bekijk het eindverslag van mijn onderzoek.
Marco van Delft
