Naar hoofdinhoud

Prof. dr. A. Mulder

Senior Onderzoeker Bijzondere Leerstoel Diaconaat
Worship / formation

In mijn onderzoek richt ik me op de bijdrage die geloofsgemeenschappen kunnen leveren aan sociale inclusie van mensen met een verstandelijke beperking. Wat zijn inspirerende voorbeelden waar we van kunnen leren? Welke kansen zijn er om meer verbinding te maken tussen geloofsgemeenschappen en zorginstellingen? Wat betekent het voor mensen met en zonder verstandelijke beperking om met elkaar op te trekken? Welke visies op menszijn, heelheid, en op God bepalen ons handelen? Hoe ziet een inclusieve theologie van de kwetsbaarheid er uit?

Vragen die vanuit het perspectief van de zorg aan de orde komen zijn: hoe kunnen we het netwerk van mensen met een verstandelijke beperking vergroten? Hoe verbinden we mensen met elkaar? En hoe kunnen zorgprofessionals mensen met een verstandelijke beperking ondersteunen bij zinbeleving? Hoe kun je zingevingssensitief worden als zorgprofessional en hoe kunnen teams zingevingsgericht gaan werken? 

Voor geestelijk verzorgers is de omgang met jongeren met een licht verstandelijke beperking vaak een uitdaging. Welke handelingsrepertoire kunnen zij inzetten om deze jongeren te begeleiden van uit zingevingsperspectief? Zij hebben vaak te maken met meervoudige verliezen. Hoe werken die op elkaar in en hoe draag je als geestelijk  verzorger eraan bij dat zij een betekenisvol leven kunnen leiden? Vanuit mijn leerstoel aan de Rijksuniversiteit Groningen besteed ik extra aandacht aan de groep van jongeren met een licht verstandelijke beperking.

Voor mijn onderzoek gebruik ik diverse methoden, zowel kwantitatief als kwalitatief, afhankelijk van wat er nodig is. De spits ligt bij actie-onderzoek gericht op kleinschalige praktijkvernieuwing. Daarbij proberen we het onderzoek steeds inclusief vorm te geven: met en voor de doelgroep. Voor studenten en professionals heb ik een kenniswerkplaats (KWP) ingericht waarin door studenten theologie/levensbeschouwing en social work (ba/ma/ph d) samen wordt gewerkt aan nieuwe kennis en innovatie in de praktijk.  

Nieuwsbrief

Tweemaal per jaar geef ik een nieuwsbrief uit over de voortgang van mijn onderzoek. U kunt die hier  vinden:

Nieuws: Nieuwe stappen op weg naar een Expertisecentrum Levensbeschouwing en Inclusie van Mensen met een verstandelijke beperking (ELIM)

Onder leiding van drs. Leo van Hoorn, organisatieadviseur, is in de afgelopen maanden met een 40-tal partners gesproken over nut en noodzaak van samenwerking rond kennis over geloof, zingeving, levensbeschouwing in verbinding met mensen met een verstandelijke beperking. Er zijn focusgesprekken geweest met zorgaanbieders, geloofsgemeenschappen, belangenorganisaties, kennisinstellingen en opleidingen om te verkennen welke thema's er spelen in de praktijk van zorg en kerk en hoe hierop zou kunnen worden samengewerkt. Er zijn gezamenlijke werksessies geweest en de conclusie daaruit is dat er een vijftal thema's zijn waarop kennis moet worden ontwikkeld, gedeeld en benut voor professionalisering: gemeenschapsvorming; diversiteit; ethiek en zingeving; inspiratiebronnen en materialen; condities en randvoorwaarden. Zie hier voor een uitwerking van vragen van de betrokken partners. Gezamenlijk is een missie/visiedocument opgesteld. We gaan nu in 3 werkgroepen verkennen hoe we een vindplaats van kennis kunnen creëren, hoe we een onderzoeksplaats kunnen maken en hoe we een leer/werkplaats kunnen organiseren. Uiteindelijk hopen we in januari 2025 met een stuurgroep, samengesteld uit alle betrokken partijen,  het expertisecentrum daadwerkelijk te kunnen starten.

Nieuws: NWO Subsidie voor onderzoeksproject over Eenzaamheid

Als onderdeel van een consortium onder aanvoering van dr. Paul van Trigt van de Rijksuniversiteit Leiden hebben we bij de NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) een voorstel ingediend met de titel: Collaborative learning from loneliness (COLLELO).  A transdisciplinary approach to understand and reduce loneliness together with people with mild intellectual disabilities.
Met dit voorstel willen we samen met mensen met een verstandelijke beperking onderzoek doen naar hun ervaringen van eenzaamheid. We weten nog steeds niet goed als samenleving hoe ervaringen van eenzaamheid tot stand komen, wat ze betekenen en welke aanpakken helpen om de ervaringen van eenzaamheid te verminderen of draaglijk te maken.  In december 2023 kregen we het geweldige nieuws dat het geld (ruim 1 miljoen euro) aan onze groep is toegekend. Zie voor alle partners en een samenvatting van het voorstel: COLLELO. Samen leren van eenzaamheid. Een nieuw onderzoek om de eenzaamheid onder mensen met een licht verstandelijke beperking te begrijpen en te verminderen - Universiteit Leiden  Voor mijn onderzoeksplaats op de Protestantse Theologische Universiteit betekent dit dat we samen met de Universiteit voor Humanistiek een promovendus hebben aangesteld voor één van de deelprojecten. Dat project zal heel nauwkeurig in beeld willen brengen wat de ervaringen van mensen met een Licht Verstandelijke Beperking zijn als het gaat om eenzaamheid en wat zij ervaren als helpend of juist niet-helpend. Bijzondere aandacht zullen we vragen voor het aspect van existentiële eenzaamheid. Begeleiding vanuit de PThU is in handen van prof. Erik Olsman en prof. Thijs Tromp. De promovendus, Talitha van den Heuvel,  sluit aan bij onze Kenniswerkplaats en stelt zich op die pagina voor. 

Publicaties

In april 2024 hebben Thijs Tromp en André Mulder een themanummer van het Ouderlingenblad voor pastoraat en gemeenteopbouw verzorgd. Het leverde een bont palet aan ervaringsverhalen, Bijbelse achtergronden, tips voor geloofsgemeenschappen theologische reflecties en nog veel meer op. Zie hier voor een introductie.





Het Tijdschrift Geestelijke Verzorging (nummer 115) publiceerde in september 2024 mijn artikel over de maatschappelijke rol van geestelijk verzorgers als het gaat om inclusie en het erbij horen van mensen met een verstandelijke beperking. Ik houd daarin een pleidooi voor een ondersteuning van geestelijk verzorgers bij thema's als wonen en werken als cliënten dat nodig hebben.

In februari 2024 publiceerden Thijs Tromp en ik een artikel over ons onderzoek onder Geestelijk Verzorgers naar hun betrokkenheid bij geloofsgemeenschappen in het toonaangevende Journal of Disability and Religion getiteld: Faith Communities and People with Intellectual Disabilities in The Netherlands: A National Survey Among Chaplains. Het artikel vind u hier.

In november 2023 kwam het rapport Vooruitzien gereed. Hierin beschrijf ik hoe de huidige verbindingen tussen mensen met een verstandelijke beperking en geloofsgemeenschappen worden vormgegeven en beleefd door vrijwilligers en predikanten/voorgangers uit diverse kerken in de provincie Friesland. Het rapport is geschreven voor de KMVH Friesland om nieuw beleid te kunnen vormgeven. 

Over het onderzoeksthema religie en mensen met een beperking publiceerde ik met Ruth Hessel Gewoon of beperkt? Hoe jodendom, christendom en islam omgaan met mensen met een handicap (2014, Meinema). 

Over de achtergronden en doelen van mijn huidige project schreef ik met Thijs Tromp  De bijdrage van geloofsgemeenschappen aan sociale inclusie van mensen met een verstandelijke beperking(Handelingen, 48 (1), 65-74, 2021).

Over de uitdagingen van het verlenen van geestelijke verzorging aan jongeren met een licht verstandelijke beperking schreef ik in 2021 een onderzoeksrapport. Bekijk het artikel over de uitdagingen die geestelijk verzorgers ervaren rond jongeren met een licht verstandelijke beperking uit het Tijdschrift Geestelijke Verzorging (september 2022).    

      

Zie hier een verhaal van Tanja waarin ze over haar leven vertelt. 




En in mei 2022 publiceerde ik online een rapport over de visie van geestelijk verzorgers op het contact tussen hun cliënten met een verstandelijke beperking en geloofsgemeenschappen. Een korte weergave hiervan is te vinden in een artikel in Journal of Disability and Religion.

Filmpjes over inclusieve praktijken

Als onderzoeker ben ik benieuwd naar good practices, veelbelovende praktijken die laten zien hoe geloofsgemeenschappen inclusie vormgeven en anderen daarmee kunnen inspireren.

Op verzoek van Kerk in Actie van de Protestantse Kerk in Nederland heb ik meegewerkt aan twee regionale diaconale dagen met het thema Aan tafel! Ontvangen & delen. Mijn presentatie ging over inclusief kerkzijn en mensen met een verstandelijke beperking. Ter inspiratie bij deze lezing zijn twee filmpjes gemaakt:

Over inclusief vieren een korte reportage uit Stiens. (Klik op de foto).

Over inclusieve zaterdagmiddagontmoetingen een korte reportage over Kerkplein in Rotterdam. (Klik op de foto)

Tien tips voor samen leven en geloven

In voorbereiding op een workshop over inclusieve geloofsmeenschappen schreef ik 10 tips over samen leven en geloven met mensen met een verstandelijke beperking