Tim studeerde in Rome

Ik vertrok op maandag elf september per trein met zo'n veertig kilo bagage. Zoals gewoonlijk leed ik in Duitsland twee uur vertraging, maar dat had dan weer als gevolg dat ik minder en minder gehaast over hoefde te stappen. Zo kwam ik aan op bestemming één: Salzburg. 

Woensdags ben ik met mijn vader per auto verder gereisd, eerste bestemming Trente. In Trente bezochten wij de Castel de Buonconsiglio, het oude paleis van de prins-bisschoppen van Trente, in het geheel niet memorabel, ware het niet dat er een prachtig fresco te zien is in de Torre d’Aquila. Daarop is een voorstelling van alle maanden te zien, maart daargelaten. Met name centraal staan twee zaken: aan de ene kant de verhouding tussen mens en natuur, de mens en natuur in goddelijke harmonie, in plaats van een inimicitas (onvriendelijkheid) en aan de andere kant de juiste sociale verdeling, adel in kameraadschap en otium en het volk aan de arbeid op het land. We brachten de nacht door in Mantua, tevens een prachtige, middeleeuwse stad.

Wij vervolgden onze reis met een tussenstop bij de Abbazia de San Miniato al Monte voor een klein overzicht over Florence, en reden door naar Assisi, een stad die naast zijn onbetwiste religieuze waarde ook verder een schitterend gezicht blijkt te zijn, een zeldzaamheid in Italië: de barok heeft haar weinig aangetast.

Nu, afgelopen vrijdag, gisteren, ben ik gearriveerd in mijn residentie te Rome. Ik woon hier met vijfenzestig man en we eten gezamenlijk, op een basaal niveau wordt het samenleven dus gegarandeerd. Van deze vijfenzestig, schat ik dat er drie genoeg vertrouwen hebben in hun Engels om een gesprek met mij aan te knopen. Dat is een prikkel mij het Italiaans eigen te maken. Zodoende volgt nu na een zomer uitstelgedrag een verwoede studie van het vervallen Latijn, zeer vermoeiend, maar hopelijk niet zonder resultaat.

Mijn eigenlijke theologische studie begint pas over twee weken, zodoende kan ik een beetje wennen aan het klimaat, de muggen, de taal en dat soort zaken. Ik hoop ondertussen ook nog wat van de stad te zien, wie weet!

Saluti!

Alle vermoedens over Italianen bleken waar. Het moet hier regelmatig gebeuren dat er een zijn telefoon vergeet vast te houden in zijn enthousiasme.

Toch is één vooroordeel onjuist: Italianen ontbijten niet met een espresso en een koekje, nee, een Italiaan ontbijt met een kommetje cappuccino en twee knuisten vol koekjes. 

Goed, wat zijn de belangrijkste redenen om Theologie in het buitenland te gaan studeren?

1. Ervaring opdoen met disciplinaire en primaire theologie. Met primaire theologie bedoel ik theologie die zich niet een stap van de waarheid verwijdert. In tegenstelling tot secundaire theologie houdt zij zich niet bezig met de mogelijke standpunten en de mogelijke argumenten voor die standpunten, maar met de waarheid over God.
2. Mensen ontmoeten die een jonge theoloog vooruit kunnen helpen.
3. De sleur van het leven ontvluchten.
4. Een nieuwe cultuur leren kennen.

Punt één is mij nog niet gelukt, mijn colleges beginnen pas over een week. Met punt twee heb ik al meer geluk en al een zeer goed gesprek met een professor in de Theologische Antropologie achter de rug. 

Moriturus vos salutat.

Salve!

Wat is voorspeld is gebeurd, ik ben minder gaan schrijven. Dat is bepaald geen slecht teken, het betekent dat ik mij hier vermaak. Ik zal beginnen met de studie. Die bevalt enorm. Zoals ik al zei is die primair en disciplinair. Maar het is niet alleen zo dat een laureaat hier welbepakt de Uni verlaat, zodat hij voor de maatschappij een goed afgerond theoloog kan zijn en on the spot antwoorden kan geven en het geheel van de schrift en dogmatiek bij ieder vraagstuk kan betrekken. Nee, daarbij is de Theologische kennis hier Godskennis, mensenkennis en wereldkennis, die direct in spiritualiteit en pastoraat te betrekken zijn.

Bij het vak spirituele theologie worden er conclusies over ons geestelijk leven getrokken, voor ons vereenden in Christus, bij het bespreken van de wijsheidsliteratuur in het Oude Testament worden er conclusies voor ons en de wereld vandaag getrokken. Dat is theologie waar ik van hou, theologie met zeggingskracht, geen theologie als academisch schaakspel. Ik raad het Angelicum van harte aan als studiebestemming.

Naast dat het wellicht de beste theologische en filosofische studies van de wereld aanbiedt, serieus, zijn de mensen hier ook ongelofelijk vriendelijk, zowel de professoren als de studenten. Je treft hier een zeer hoog percentage religieuzen en priesters aan, maar er zijn ook leken te vinden. En ook die staan klaar om je in een warm bad van vriendelijkheid en academisch discours op te vangen.

Mij bevalt enorm dat ik mezelf niet zo zwaar heb belast, academisch gezien. Dat geeft ruimte voor wat privaat theologisch onderzoek. Daarvoor helpt ook dat het sociale leven toch enigszins op pauze staat, al begin ik wel te merken dat dat zo langzamerhand ook hier begint op te starten.

Wat valt verder op hier in Rome? De musea, zonder twijfel. Op de Musei Vaticani na, functioneert het museumwezen hier wezenlijk anders dan in Nederland. Waar in Nederland de museumwereld in hoofdlijnen wordt gedomineerd door een groepje van vijf à zes musea die allen bijna uitsluitend topstukken hebben, kun je hier door tal van musea struinen waar dan vervolgens één tot vier schilderijen hangen die het zien echt waard zijn. Dat lijkt zijn oorsprong te vinden in het gegeven dat de musea voortkomen uit privécollecties van Roomse aristocratische families, daar waren er veel van. Daarnaast kun je een kerk inlopen en Caravaggio tegenkomen, of een ander figuur. Zo heeft de universiteitskerk van het Angelicum een altaar-tabernakel-combinatie die is ontworpen door Bernini. En ook een standbeeld duidelijk door hem ontworpen, maar ook net zo duidelijk niet door hemzelf gehouwen.

Tot slot wil ik nog noemen dat een half of zelfs heel jaar wat weg van de gewone gang van zaken ook goed helpt om het een en ander te bezinnen. Niet onhandig is dat de helft van de vakken die ik heb gekozen overeenkomen met het eenjarige diploma in Spirituele Theologie dat hier ook wordt aangeboden. Daarbij is er in de universiteitskerk tweemaal daags de mogelijkheid om de mis bij te wonen en dagelijks eucharistische aanbidding. Studenten hebben de taak om te zorgen dat er op ieder ogenblik ten minste twee van hen aanwezig zijn, als Custodes SS. Sacramenti.

Servus!

Ik heb enorm voordeel genoten van mijn halfjaar in Rome. Al mijn doelen zijn bereikt: ik heb goed theologisch onderwijs gehad, ik heb hele scharen mensen ontmoet die mij verder kunnen helpen in mijn academische willens, ik heb mijn sleur verwisseld voor een andere en ik heb iets van de Italiaanse cultuur kunnen zien.

Ik heb daar wel een aantal unieke voordelen bij gehad die ik niet verwacht met iedereen te delen. Ten eerste ben ik rooms-katholiek. Dat schept gelijk een hele diepe band met de andere aanwezigen aan een pauselijke universiteit. Een ander voordeel dat dit ook meebrengt is dat de universiteit en tal van andere instanties een mens kunnen helpen in de geestelijke groei.

Ten tweede heb ik in Nederland in een huis gewoond van een katholieke organisatie die ook het huis in Rome had. Daardoor was het voor mij gelijk thuiskomen in het buitenland. In dit huis lag ook veel nadruk op het familiaire aspect, wat ervoor zorgde dat contact met huisgenoten ondanks de taalbarrière makkelijk gemaakt werd. Verder kon ik in dit huis ook met alle gemak de religieuze vormingsactiviteiten die ik in Nederland deed voortzetten.

Ten derde kwam mijn halfjaar bijna perfect uit. Ik hoefde geen studiepunten te halen in mijn halve jaar. Daardoor had ik geen studiedruk, kon ik zo weinig vakken kiezen als ik wilde, en waar ik wilde. Ik hoef mij in beginsel geen zorgen te maken over de mogelijkheid om mijn vakken bij de VU bij te laten schrijven. Dit neemt een aantal zorgen weg en maakt ook de weg vrij voor private studie.

Ik hoop dat de zaken in het blogje jullie wat tot nut en vermaak zijn geweest.

Ciao!

Tim Smit