Naar hoofdinhoud
Spiritual Care
  1. Home
  2. Onderwijs
  3. Nascholing
  4. Langere studietrajecten
  5. Geestelijke verzorging

Geestelijke verzorging

De opleiding Geestelijke Verzorging is een postacademische opleiding voor gemeentepredikanten en voor anderen met een master theologie of religiestudies én relevante werkervaring.

Protestantse Theologische Universiteit (PThU) & Faculteit Religie, Cultuur en Maatschappij van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG).

Het beroep geestelijk verzorger

Geestelijke verzorging heeft zich als een zelfstandig beroep ontwikkeld. De overstap van kerkelijk werk is niet meer vanzelfsprekend. De context, de rollen en de werkwijze verschillen. En er is gespecialiseerde kennis nodig die men niet zomaar in de praktijk verwerft. Wie graag vanuit een ander beroepsveld in de geestelijke verzorging wil gaan werken, heeft een opleidingstraject nodig. Daarin voorziet de PAO-opleiding geestelijke verzorging.

Geestelijke verzorging is een divers beroep. Je werkt met mensen van allerlei sociale, culturele en levensbeschouwelijke achtergronden. En de contexten kunnen behoorlijk verschillen: ziekenhuis, krijgsmacht, justitie, ouderenzorg, ggz, zorg voor mensen met een beperking. De postacademische opleiding geestelijke verzorging biedt daarom oriëntatie in verschillende werkvelden en specialisatie in een veld naar keuze.

Geestelijke verzorging is een levensbeschouwelijk beroep. Het vraagt om worsteling met geloofsvragen, maar ook om het omgaan met allerlei zinvragen, seculier en religieus, spiritueel en moreel. Het traject biedt daarom kennis van de breedte van zingevingsprocessen en verdieping door middel van theologische reflectie.

Geestelijke verzorging is een methodisch beroep. Het vraagt om analyse van situaties waarin mensen verkeren en om stapsgewijze begeleiding. Het vraagt heldere communicatie over het eigen handelen met andere hulpverleners. Het vraagt het vermogen om leiding te geven aan moreel beraad. Daarom hoort ook methodische scholing tot het opleidingstraject.

Informatie over de opleiding geestelijk verzorger

  • Doelstellingen

    • De cursist leert contexten van geestelijke verzorging kennen en analyseren.
    • De cursist eigent zich de bekwaamheden op het gebied van persoonlijke begeleiding en ethische reflectie toe, die nodig zijn om als geestelijk verzorger te werken.
    • De cursist verwerft een certificering waarmee hij/zij als geestelijk verzorger kan solliciteren.

  • Doelgroep en ingangseisen

    De opleiding is bedoeld voor mensen die:

    • reeds een masteropleiding theologie of religiestudies hebben voltooid
    • als predikant, pastor of ethicus werkzaam zijn
    • en zich willen kwalificeren als geestelijk verzorger

    De opleiding kan ook gevolgd worden door wie al een voltooide opleiding geestelijk verzorging (op masterniveau) heeft gevolgd maar op bepaalde onderdelen verbreding ofwel verdieping zoekt. Daarvoor is het eveneens mogelijk om afzonderlijke cursussen te volgen, ter verdieping of om de mobiliteit op de arbeidsmarkt te bevorderen bij een overgang naar een ander werkveld van geestelijke verzorging.

    Ingangseisen

    Deelnemers hebben:

    • een universitaire master (of vergelijkbare graad) in de theologie of religiewetenschappen; zij hebben die opleiding maximaal vijf jaar geleden afgerond en/of zijn hierin nog werkzaam (onder andere) op het gebied van levensbeschouwelijke begeleiding of pastoraat (bijvoorbeeld als predikant)
    • of een hbo-master in de theologie of religiewetenschappen én een universitaire graad op een ander terrein en zijn werkzaam op het gebied van geestelijke begeleiding in een voor geestelijke verzorging relevant veld.

    Deelnemers die nog niet SKGV-geregistreerd zijn, moeten daarnaast in een intake aantonen voldoende te beschikken over de basiscompetenties: therapeutische competentie, agogische competentie, dialogische competentie (zie Beroepsstandaard 2015, pp. 14-15) en met de docent bepalen welke cursussen in het PAO-traject tenminste gevolgd moeten worden om in een verkort traject de eindtermen van de opleiding GV te kunnen halen en zich zo te kunnen kwalificeren tot SKGV-geregistreerd geestelijk verzorger.

    Download informatie intake

    Wie nog geen opleiding op masterniveau heeft, verwijzen we naar de masteropleiding geestelijke verzorging aan de PThU of de RUG.

  • Opbouw van het traject

    Het PAO-traject Geestelijke Verzorging omvat een pakket van 30 ECTS aan modules van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) en de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienst­wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). De modules van de PThU zijn onderdeel van een (driejarige) predikantsmaster, route geestelijke verzorging, als ook van afstudeerprofielen in de verschillende masterprogramma’s. De cursussen van de RUG maken deel uit van een (eenjarige) niet-ambtelijke (‘niet institutioneel gebonden’) opleiding geestelijke verzorging en van het PAO-aanbod van de RUG. De cursussen worden op verschillende dagen en locaties aangeboden. Een aantal cursussen wordt in het Engels aangeboden, omdat ze ook gevolgd worden door internationale studenten.

    Samenstelling van het traject uit het bestaande aanbod (zie de tab Cursusaanbod) van de PThU en de RUG, gebeurt bij de intake in overleg met de docent. De keuze hangt af van eerdere opleidingen en ervaring van de cursist én van de gewenste specialisatie. Er moet een balans zijn tussen vakken gericht op context en begeleiding (minimaal 10 ECTS), ethiek en sociaal-wetenschappelijke benaderingen.

    De cursus Geestelijke Verzorging: Context & Visie is een integratiecursus en is verplicht onderdeel van het traject. De integratiecursus is toegespitst op de context die de cursist als specialisatie kiest en op het vormen van een beroepsvisie die daarbij past. De docent van de integratiecursus hangt onder anderen van de specialisatie af.

    Het traject wordt als deeltijdopleiding aangeboden verspreid over meerdere semesters en jaren, afhankelijk van het tempo van de cursist. De maximale studieduur is drie jaar. Eén jaar is in principe ook mogelijk. 

    Het opleidingstraject omvat geen stage en ook geen stagebegeleiding. Wel maken praktijk­opdrachten deel uit van de cursussen. Die kunnen de vorm hebben van waarnemingsopdrachten, gespreksverslagen, casestudies, interviews en dergelijke. Uiteraard kan de cursist op eigen gelegenheid een werkervaringsplek zoeken passend bij het PAO-traject.

  • Cursusaanbod

    Je volgt in dit voor 30 ECTS aan modules, waarbij je kunt kiezen uit onderstaande cursussen. De integratiemodule is verplicht. Daarnaast selecteer je minimaal 10 ECTS gericht op context en begeleiding, minimaal één module op het gebied van ethiek en minimaal één uit de categorie sociaal-wetenschappelijke benaderingen. 

    Context & Begeleiding 

    1. Begeleiden (GV contexten, ethiek, methoden begeleiding, theologie, godsdienstpsychologie) (PThU) Prof. dr. Pieter Vos, dr. Erik Olsman en anderen - zonder stage 10 ECTS. Te volgen in Utrecht: Begeleiden (Utrecht) 
    2. Zingeving, een eigen perspectief (RUG), Dr. A. Visser-Nieraeth en anderen - 5 ECTS
    3. Geestelijke verzorging: rollen en methoden (RUG), Dr. A. Visser-Nieraeth - 5 ECTS

    Sociaal-wetenschappelijke cursus

    1. Psychopathologie & religie (RUG), Dr. Hanneke Muthert - 5 ECTS
    2. Trauma, rouw, zingeving en welzijn (RUG) Dr. Hanneke Muthert - 7,5 ECTS
    3. Multidisciplinary Spiritual Care (PthU) Dr. Erik Olsman en anderen - 7,5 ECTS

    Ethiek

    1. Ethics of Dignity (PThU) Dr. Rob Compaijen - 7,5 ECTS
    2. Ethiek in de zorg (RUG) dr. Gorazd Andrejc - 5 ECTS

    Integratiemodule 

    1. Geestelijke Verzorging: Context & Visie (PThU & RUG). Doel van de integratiemodule is integratie van de verschillende cursussen in het opleidingstraject en het ontwikkelen van een professionele en communiceerbare visie op geestelijke verzorging. De integratiemodule is verplicht. Afhankelijk van het verdere pakket, omvat de integratiemodule 2,5, 5 of 7,5 ECTS.

    Rooster 2024/2025


    Semester I 2024-2025 (sept t/m januari)

    • Rollen en methoden
      (college op dinsdag, van 3 september tot 14 januari)
    • Trauma, rouw, zingeving en welzijn
      (college op donderdag, van 3 oktober tot 16 januari)

    Blok 1 (sept t/m november)

    • Multidisciplinary Spiritual Care
      (college op woensdag, van 4 september tot 6 november)
    • Zingeving, een eigen perspectief
      (college op dinsdag, van 3 september tot 15 oktober) 
    • Ethiek in de zorg
      (college op dinsdag, van 3 september tot 16 december)

    Blok 2 (november t/m januari)

    • Ethics of dignity
      (college op woensdag, van 13 november tot 29 januari)
    • Psychopathologie en religie
      (college op dinsdag, van 12 november tot 29 januari)

    Semester II 2024-2025 (februari t/m juni)

    • Themaveld Begeleiden
      (college op vrijdag in Utrecht, van 14 februari tot 13 juni)

  • Eindtermen

    Eindtermen PAO-opleiding geestelijke verzorging:

    1. De cursist heeft brede kennis verworven over werkvelden van geestelijke verzorging en kernthema’s die in de beroepsgroep en in de werkvelden een rol spelen.
    2. De cursist heeft in het bijzonder kennis verworven van geestelijke verzorging in een specifiek werkveld, ofwel met het oog op een specifieke doelgroep.
    3. De cursist heeft inzicht in processen en benaderingen van zingeving en levensbeschouwing.
    4. De cursist heeft inzicht in het werken in een seculiere context met het oog op vragen van zingeving en levensbeschouwing.
    5. De cursist is in staat om mensen methodisch te begeleiden met het oog op hun zingevingsprocessen en levensbeschouwelijke vragen.
    6. De cursist heeft kennis en vaardigheden verworven met het oog op interdisciplinair werken.
    7. De cursist heeft inzicht in morele vragen die een rol spelen in contexten van geestelijke verzorging en kan op die vragen ethisch reflecteren.
    8. De cursist is in staat om mensen in hun morele vragen te begeleiden en is in staat om bij te dragen aan ethische reflectie in instellingen en organisaties.
    9. De geestelijk verzorger is in staat om de eigen existentiële, spirituele en ethische positie onder woorden te brengen en die te relateren, ofwel ten dienste te stellen aan de doelstellingen van geestelijke verzorging.

  • Studiebelasting

    Aantal punten PE: 30 ECTS.

    Deze PAO-opleiding Geestelijke Verzorging is erkend als een volledige cyclus voortgezette nascholing voor de Permanente Educatie van de PKN.

  • Algemene cursusvoorwaarden

    De volgende cursusvoorwaarden zijn van kracht:

    • Annulering vóór de intake is kostenloos.
    • Bij annulering na intake en acceptatie zijn de kosten € 150 (de kosten voor de intake en administratiekosten).
    • Bij annulering in het traject zijn de kosten € 100 per ECTS voor de modules die je gevolgd hebt + 20% van de resterende kosten.
      (Voorbeeld: bij annulering nadat je 15 ECTS hebt gevolgd zijn de kosten € 1.500 + 20% van € 1.500 = € 1.800 euro in totaal)

  • Kosten

    Deelnemers betalen € 4.500 voor het hele traject, bij aanmelding vanaf juli 2024. Vanwege een sterke verhoging van het instellingscollegegeld, zijn we genoodzaakt de prijs binnenkort opnieuw sterk te verhogen. Aanmelden is tijdelijk niet mogelijk tot de nieuwe prijs duidelijk is. 

    Meerprijs inclusief stage als onderdeel ‘Begeleiden’: € 800 (alleen in overleg mogelijk)

    Je ontvangt een factuur van de PThU en je kunt bij aanmelding aangeven of je de factuur in één keer wilt betalen of in termijnen. Predikanten in de PKN kunnen kosten voor deze cursus declareren tot een bedrag van € 2.304 in het kader van Permanente Educatie. Ook kun je soms gebruik maken van fondsen. Zie hiervoor de pagina Tegemoetkoming studiekosten.

  • Aanmelding

    Vanwege een sterke verhoging van het instellingscollegegeld, zijn we genoodzaakt de prijs binnenkort opnieuw sterk te verhogen. Aanmelden is tijdelijk niet mogelijk tot de nieuwe prijs duidelijk is. 

    Als aanmelden weer mogelijk is, komt er boven aan de pagina en knop om je aan te melden voor de intake. Na de intake ontvang je een uitgebreid formulier voor de definitieve inschrijving. Hierop vul je ook het traject in dat je wilt gaan volgen. Inschrijving voor de modules van zowel de PThU als de RuG wordt op basis daarvan voor je gedaan.

    Na eerste aanmelding vindt een intakegesprek plaats.

    Download voorbereiding intake

     In het intakegesprek komen de volgende zaken aan de orde:

    • de eerdere opleiding en ervaring van de cursist, inschatting van de beheersing van de benodigde competenties
    • afstemming tussen de verwachtingen van de cursist en het aanbod van de opleiding
    • de voorkeuren van de cursist met betrekking tot een cursuspakket
    • de mogelijkheid of wenselijkheid van supervisiegesprekken als deel van de integratiecursus
    • de mogelijkheid of wenselijkheid van een werkervaringsplaats, naast het opleidingstraject en voor eigen verantwoordelijkheid van de cursist
Vragen? Stel ze ons!