Geraakt door oorlog: pastoraal en ethisch begeleiden als de vrede onder druk staat

De cursus richt zich op verdieping van je kennis en vaardigheden in het pastoraal en ethisch begeleiden van mensen die geraakt zijn door oorlog, zoals militairen, veteranen, hun familie en ieder die zich bij oorlogen of conflicten betrokken voelt en sta je stil bij je eigen geraaktheid door oorlog.

Na afloop van de cursus

• heb je inzicht in morele en existentiele ervaringen van militairen en duidingen daarvan zoals moral injury;
• is je handelingsrepertoire om mensen met oorlogservaringen pastoraal en ethisch te begeleiden vergroot;
• heb je handvatten om zorg te dragen voor datgene wat er in je eigen binnenwereld leeft ten aanzien van oorlog en conflict en hoe jij en de ander geraakt kunnen worden in gesprekken.

Er wordt gewerkt aan de verbindende bekwaamheid, pastorale bekwaamheid, ethische bekaamheid en personale bekwaamheid.

Professionals in kerk, pastoraat en geestelijke verzorging.

• Deelname aan één van de twee studiedagen: Oorlog en vrede: ver weg of dichtbij? 
• Beschrijf in een half A4tje, geanonimiseerd, een situatie waarin je een ontmoeting had met iemand (of een groep) waarbij je in gesprek kwam over thema’s als oorlog, uitzendingen, of verontrusting over conflicten en polarisatie in de wereld.

Op de cursusdag staan we stil bij onze eigen ervaringen als predikant, pastor of geestelijk verzorger. We verdiepen de kennis van morele en existentiele evaringen van militairen, veteranen en anderen met behulp van begrippen zoals moral injury, combat trauma, survivor guilt en ptss en verbreden het begeleidingsrepertoire voor pastorale en ethische begeleiding hierbij. Daarnaast gaan we in op de vraag hoe je in gesprek kunt gaan over oorlog en vrede, conflicten en spanningen. Hoe ga je in gesprek wanneer de diepste overtuigingen worden geraakt en deze met elkaar botsen? Hoe draag je zorg voor je eigen binnenwereld als begeleider waar het gaat om thema’s die ten diepste kunnen raken? Op deze verdiepingsdag wisselen theoretische verdieping en praktische gespreksoefening elkaar af. 

Voorbereiding
Lees uit het boek Pieter Vos & Fred van Iersel (red.), Morele vorming van militairen: Bijdragen van de geestelijke verzorging, Utrecht: Eburon, 2023, de inleiding en de hoofdstukken 3 en 14 (pp. 9-34, 66-77 en 214-230). Lees daarnaast een hoofdstuk naar keuze dat aansluit bij je interesse. Zoek aanvullende literatuur van ca. 50 pagina’s op een pastoraal of ethisch aspect of thema uit je casus of naar aanleiding van je casus om je reflectie te verdiepen (onderdeel d).

Uitwerking van reflectie
Reflecteer op een situatie waarin je een ontmoeting had met iemand waarbij je in gesprek kwam over thema’s als oorlog, uitzendingen, of verontrusting over conflicten en polarisatie in de wereld.

1. Beschrijf de ontmoeting en de hoofdlijnen van het gesprek (dit kan de eerdere omschrijving zijn of ean andere)
2. Waar was je tevreden over in je eigen houding en benadering en waar zit een reflectievraag?
3. Reflecteer op de ontmoeting / het gesprek aan de hand van een inzicht van de cursusdag
4. Reflecteer op een pastoraal of ethisch aspect of thema uit de casus of naar aanleiding van de casus aan de hand van de gelezen literatuur (de opegeven en de zelf geselcteerde literatuur). Verwijs expliciet naar relevante literatuur.
5. Waarin werd je zelf geraakt in de ontmoeting? Hoe heb je hierin voor jezelf gezorgd? Hoe zou je hier in de toekomst voor jezelf in willen zorgen?

Omvang: 1500-2000 woorden.

Aantal ECTS: 2 (56 uur), verdeling uren:

• Deelname studiedag + voorbereiding casus: 12 uur
• Deelname cursusdag: 8 uur
• Uren voor bestudering literatuur en eindopdracht: 36 uur

Cursuskosten bedragen 600,- (inclusief de studiedag en het boek Morele vorming van militairen).

Voor predikanten en kerkelijk werkers die nog (minimaal) 2 punten hebben in het kader van het aangestuurde deel van de PE wordt deze cursus door de Landelijke Kerk (PKN) vergoed.
Je ontvangt zelf een factuur van ons voor deze cursus. Als je binnen je PE-budget nog recht hebt op vergoeding, dan kun je de kosten van de cursus geheel of gedeeltelijk declareren bij de Landelijke Kerk (PKN) (zo nodig ook vóór betaling). Het declaratieformulier vind je op de website van de PKN, evenals meer uitleg over je budget en de regeling. De informatie en de link naar het formulier staan daar onder de kop ‘Voortgezette nascholing - studiekosten aangestuurd aanbod’.

Studiedag:
7 februari, JW Frisokazerne te Assen
of
14 maart, Landgoed Beukbergen Huis ter Heide

Verdiepingscursus:
24 april van 9.30 tot 16.30
Jansdam 14, Utrecht

Aanmelden voor de Verdiepingscursus kan tot 1 april 2025 mits je voorafgaand een van de studiedagen op 7 februari of 14 maart hebt bijgewoond. 

• Meld je aan voor de verdiepingscursus via de button bovenaan de pagina. Je kan hier ook opgeven voor welke studiedag je je wil aanmelden: 7 februari of 14 maart. Je krijgt dan een factuur voor het geheel. Let op: doe je mee aan de studiedag van 7 februari dan is de aanmelddatum 24 januari!
• Wil je eerst eerst een studiedag bijwonen en dan besluiten om de verdiepingscursus te volgen: meld je dan eerst voor een van de studiedagen aan via de pagina Studiedag Oorlog en Vrede. Je kunt je daarna tot 1 april aanmelden voor de Verdiepingsdag en aangeven dat je de studiedag al hebt gevolgd; je ontvangt dan een factuur voor het verdiepingsdeel.
  
  

• Prof.dr. Pieter Vos, Hoogleraar ethiek en geestelijke verzorging krijgsmacht, PThU
• Nathalie van den Berg MA, docent existentiële zorg en levensbeschouwing, Hogeschool Windesheim en tot voor kort humanistisch raadsvrouw bij de krijgsmacht.