Naar hoofdinhoud

De regels voorbij? Stoeien met kerkordelijke vragen in een veranderende kerkelijke praktijk

Aanmelden kan binnenkort

De kerkelijke praktijk wordt steeds gevarieerder. Veel gemeenten zoeken in hun activiteiten bewust grenzen op en pionieren. Andere zoeken naar creatieve manieren om met krimp om te gaan. Dat leidt tot allerlei vragen waar de kerkorde niet altijd pasklare antwoorden voor heeft.

Stel bijvoorbeeld dat zich twee mensen melden die geen lid zijn van de kerk en hun huwelijk willen laten inzegenen? Hoe om te gaan met de tendens dat wijkgemeenten meer zelfstandigheid willen? Wat zijn de do’s en don’ts bij de sluiting van een kerkgebouw? 
Ook de situatie van predikanten en kerkelijk werkers wordt steeds gevarieerder. Deeltijd is heel gewoon, de tijdelijke dienst is voor predikanten net aan een opmars begonnen. De recente nadruk op de predikant/kerkelijk werker met sacramentsbevoegdheid als geordineerd heeft gevolgen voor de verhouding tot de beide andere ambten. Sommigen kiezen voor een gedeeltelijk of zelfs volledig ZZP-schap, maar kan dat eigenlijk wel? 

Na deze cursus weet je hoe je vanuit de geldende kerkorde met de hiervoor geschetste ontwikkelingen en vragen om kunt gaan. Wie de studie al wat langer geleden afrondde, is weer helemaal bij en weet wat er bij de ingrijpende wijzigingen van 2013 en 2018 veranderd is.
Cursisten uit 2023 zeggen dit over de cursus:

‘De docent weet zijn kennis heel praktisch te vertalen naar concrete voorbeelden waar deelnemers zelf in het werkveld op stuiten.’

‘Zo levend zag ik de kerkorde nog niet eerder gepresenteerd.’

‘De cursus bracht mij meer dan ik had verwacht. Die meerwaarde zat – naast de inspirerende ontmoeting met collega’s – vooral in de wijze waarop verbinding werd gelegd tussen aan de orde zijnde kerkordelijke regels en achterliggende theologische visies.’

‘De afwisseling van werkvormen vond ik inspirerend.’

‘Gedurende de cursus heb ik geleerd dat de kerkorde ook een stuk zelfbescherming bevat en zelfs ook theologisch valt te verdedigen, God is immers ook een God van vrede en niet van wanorde.’
(Bron: Deelnemers cursus 2023)

  • Doelstelling

    De deelnemer weet zich gestimuleerd in uiteenlopende situaties het kerkrecht te betrekken in de overwegingen en kan daarbij de vigerende kerkorde op adequate wijze hanteren.

    Na afloop van de cursus

    • heeft de deelnemer up to date kennis van de kerkorde en haar praktische en theologische achtergronden, met name waar het recente wijzigingen betreft;
    • kan de deelnemer de kerkorde op adequate wijze toepassen, ook in situaties waarin diezelfde kerkorde geen pasklare antwoorden heeft;
    • kan de deelnemer in voorkomende gevallen bepalen welke positie zij/hij in het (besluitvormings)proces inneemt.
  • Competenties

    Hermeneutisch, beroepsgerelateerd (representatief, verbindend), persoonsgerelateerd (beroepsethisch, personaal, integratief).

  • Doelgroep

    Predikanten en kerkelijk werkers met sacramentsbevoegdheid.

  • Voorbereiding

    De voorbereiding start met een digitale aftrap, een thuisopdracht en thuisstudie.

  • Opzet

    In de cursus werken we voor een belangrijk deel aan de hand van door de deelnemers ingebrachte casussen. Aan de hand daarvan wordt op bepaalde thema’s dieper ingegaan. 

    • De aftrap is digitaal. De datum hiervoor volgt.  
    • Elke deelnemer levert een een casus aan met een concrete kerkrechtelijke vraag (waarop in de kerkorde niet direct een antwoord te vinden  is). Omvang max. 300 woorden. 
    • De cursusdagen vinden plaats op maandag 8 maandag 22 juni 2026. Deze bestaat uit casusbesprekingen en interactieve colleges met diverse werkvormen.  

    De definitieve programma-onderdelen worden nog bekendgemaakt. Voor een indicatie uit de vorige cursus: 

    • het recht op godsdienstvrijheid als kader voor kerkorde en kerkrecht; verwerking  
    • casuïstiek (accent in beginsel: verkenning van nieuwe vormen en van een veranderende beleving van kerkzijn in presbyteriaal-synodaal perspectief)  
    • ontmoeting met een gastspreker over een actueel ecclesiologisch/kerkrechtelijk thema 
    • casuïstiek (accent in beginsel: ambt, ambtelijke vergaderingen en besluitvorming) 
    • jouw positie in het besluitvormingstraject 
  • Toetsing

    De toetsing bestaat uit een klein portfolio. Dit bevat de casus, een korte reflectie aan de hand van enkele richtvragen op de cursusdagen en een eindopdracht.

  • Literatuur

    Literatuur wordt nader opgegeven en bekend gemaakt via BlackBoard,

  • Kosten

    De cursuskosten bedroegen in 2024 € 768. De kosten voor 2026 worden hier nog definitief vermeld.

    Voor predikanten en kerkelijk werkers die nog (minimaal) 2 punten hebben in het kader van het aangestuurde deel van de PE wordt deze cursus door de Landelijke Kerk (PKN) vergoed. 

    Je ontvangt zelf een factuur van ons voor deze cursus. Als je binnen je PE-budget nog recht hebt op vergoeding, dan kun je de kosten van de cursus geheel of gedeeltelijk declareren bij de Landelijke Kerk (PKN) (zo nodig ook vóór betaling). Het declaratieformulier vind je op de website van de PKN, evenals meer uitleg over je budget en de regeling. De informatie en de link naar het formulier staan daar onder de kop ‘Voortgezette nascholing - studiekosten aangestuurd aanbod’.

  • Studiebelasting

    2 ECTS (56 uur)  als volgt verdeeld:

    • 1 uur digitale aftrap 
    • 2 uur casus bedenken en beschrijven 
    • 10 uur thuisstudie (vooraf): hernieuwde kennismaking met de kerkorde 
    • 18 uur twee bijeenkomsten in Utrecht 
    • 25 uur reflectie op de cursusdagen, eindopdracht 
  • Data en locatie

    8 en 22 juni 2026

    • Voorafgaand aan de cursusdagen een digitale aftrap van 13.30-14.30 uur. De datum en de link wordt voorafgaand aan deze bijeenkomst verstuurd.
    • Maandag 8 en maandag 22 juni 2026: twee bijeenkomsten op locatie van de PThU, Jansdam 14, Utrecht.  
  • Inschrijven

    Inschrijven kan binnenkort.

    Bij annuleren:
    Onze annuleringsregeling vind je op de pagina Overige informatie en voorwaarden