Naar hoofdinhoud
  1. Home
  2. Onderwijs
  3. Nascholing
  4. Cursusaanbod
  5. Dementie, Pastoraat & Liturgie: Verdiepingscursus

Dementie, Pastoraat & Liturgie: Verdiepingscursus

Schrijf u in

Het aantal mensen met dementie neemt toe. Ook in onze geloofsgemeenschappen ontmoeten we steeds vaker leden die met dementie te maken hebben. Doordat dementie een grote impact heeft op een persoon, wordt participatie aan de liturgie en de invulling van een pastoraal contact anders. Wat betekent dit voor jouw rol als pastor/voorganger?

In deze cursus leren we over de veranderende communicatie van mensen met dementie. We gaan ons inleven en oefenen met de verschillende talen die ons ter beschikking staan en passen dit toe op de pastorale ontmoeting en op liturgie vieren samen met mensen met dementie. Ook reflectie op de theologische vragen die dit met zich meebrengt heeft een plek in de cursus.

De theologische vragen krijgen veel aandacht in de Basiscursus. De verdiepingscursus gaat meer in op de concrete implicaties voor pastoraat en liturgie en biedt tijd en ruimte om die in de praktijk te verkennen. Het is zeker een pré als je de Basiscursus of een vergelijkbare cursus gevolgd hebt, maar het is geen voorwaarde. 

  • Doelgroep

    Deze cursus is bedoeld voor pastors, kerkelijk werkers, predikanten en geestelijk verzorgers die enige basiskennis hebben van dementie en de theologische uitdagingen die dat met zich meebrengt, en zich verder willen ontwikkelen in de pastorale zorg en liturgische participatie voor en van mensen met dementie. Het is zeker een pré als je de Basiscursus of een vergelijkbare cursus gevolgd hebt, maar het is geen voorwaarde. 

  • Leerdoelen

    Na afloop van de cursus hebben de deelnemers: 

    • inzicht in de wijze waarop en de redenen waarom de communicatie van mensen met dementie verandert.
    • een breder palet aan communicatiemogelijkheden beschikbaar 
    • praktische handvatten om de communicatie met mensen met dementie in het pastoraat en de liturgie gaande te houden. 
    • gereflecteerd op hun eigen theologie in het licht van veranderde communicatie van mensen met dementie. 

  • Competenties

    De deelnemer werkt aan de volgende competenties: 

    • communicatie en performance 
    • liturgische 
    • pastorale 
    • hermeneutische 
    • personale 
    • praktisch-theologische 

  • Voorbereiding

    De voorbereiding voor lesdag 1 en 2 + de verschillende opdrachten worden voorafgaand aan de cursus via Blackboard bekendgemaakt. Er wordt veel voorbereiding voor de eerste cursusdag gevraagd. Als je de Basiscursus niet hebt gevolgd kan het zijn dat de opdrachten wat meer tijd vergen.

  • Opzet en programma

    Dag 1: woensdag 5 februari 2025

    Doelen: 

    • Kennis over dementie opfrissen 
    • Inzicht krijgen in de wijze waarop en de redenen waarom de communicatie van mensen met dementie verandert. 
    • Verkennen en oefenen van verschillende communicatiemogelijkheden 
    • Inzicht in de verhouding tussen bestaande pastorale modellen en de pastorale praktijk met mensen met dementie
    • Praktische handvatten ontvangen om het pastorale contact met mensen met dementie aan te gaan en te onderhouden. 

    09:30 - 17.00

    • Liturgische opening 
    • Introductie van de deelnemers en hun achtergrond 
    • Doelen en verwachtingen van de cursus 
    • Korte herhaling: Basiskennis Dementie 
    • Dementie en Communicatie: door Paula Irik 
    • Vormen van pastoraat en de uitdaging van dementie 
    • Pastoraat in de eerste fasen van dementie 
    • Pastoraat in de laatste fasen van dementie - Rollenspel en oefeningen met Jan Pieter Balder 
    • Samenvatting en afsluiting

    Dag 2: maandag 10 maart 2025

    Doelen: 

    • Inzicht in de wijze waarop gebruikelijke liturgische vormen mogelijk struikelblokken kunnen zijn voor mensen met dementie 
    • Verdieping van verschillende vormen van communicatie en praktische toepassing daarvan in de liturgie
    • Reflectie op de eigen theologie in het licht van veranderde communicatie van mensen met dementie, toepassing van de inzichten in de liturgie. 

    09:00 - 17.00

    • Liturgische opening 
    • Terugblik op dag 1 
    • Vooruitblik dag 2
    • Dementie & Liturgie
    • Dementie & Liturgie 2: Muziek en theologie 
    • Lichaamstaal in de liturgie – door Jan Pieter Balder 
    • Samen vieren
    • Samenvatting en afsluiting 

  • Studiebelasting

    2 ECTS (56 uur) 
    Zie ook: Voorbereiding

  • Toetsing

    De toetsing bestaat uit het ontwerpen van een specifieke viering. De opdrachtomschrijving en inleverdatum verschijnt op Blackboard.

  • Docenten

    • Annemarie Roding-Schilt, predikant en geestelijk verzorger
    • Paula Irik, predikant en geestelijk verzorger
    • Jan Pieter Balder, predikant en geestelijk verzorger

  • Data en locatie

    5 februari en 10 maart 2025
    09.30 - 17.00

    Theologische Universiteit Utrecht (TUU) , Plompetorengracht 3, Utrecht

  • Kosten

    € 700

    Voor deelnemers die nog (minimaal) 2 punten hebben in het kader van het aangestuurde deel van de PE wordt deze cursus door de Landelijke Kerk (PKN) vergoed. 

    Je ontvangt zelf een factuur van ons voor deze cursus. Als je binnen je PE-budget nog recht hebt op vergoeding, dan kun je de kosten van de cursus geheel of gedeeltelijk declareren bij de Landelijke Kerk (PKN) (zo nodig ook vóór betaling). Het declaratieformulier vind je op de website van de PKN, evenals meer uitleg over je budget en de regeling. De informatie en de link naar het formulier staan daar onder de kop ‘Voortgezette nascholing - studiekosten aangestuurd aanbod’.

  • Inschrijven

    Aanmelden voor de cursus kan tot 6 januari 2025

    • Via de aanmeldbutton bovenaan de pagina kom je in de omgeving van Osiris.
    • Kies daar voor collegejaar 2024-2025 en vervolgens voor cursuscode D242521

    Annuleren
    Bij annuleren gelden annuleringsvoorwaarden