Naar hoofdinhoud

Dementie – een pastorale en theologische uitdaging (nieuwe basiscursus)

Hoe ga je om met mensen uit de gemeente die dementie krijgen? Hoe kun je hen pastoraal begeleiden? In hoeverre is het beeld dat je zelf hebt van dementie daarbij helpend of belemmerend? Hoe kom je tot een ‘theologie van dementie’?

In de basiscursus ‘Dementie: een pastorale en theologische uitdaging’ ga je aan de slag met de vraag hoe je als pastor (kerkelijk werker, predikant, pastoraal werker, geestelijk verzorger) de mens met dementie zo goed mogelijk kunt ontmoeten. We verdiepen ons in de complexiteit van dementie, en bevragen onze mensvisie en theologische en pastorale beelden.  

De cursus is een samenwerking tussen de Theologische Universiteit Kampen|Utrecht en de Protestantse Theologische Universiteit en wordt gegeven door Annemarie Roding-Schilt, predikant en geestelijk verzorger en auteur van o.a. De dementie-vriendelijke kerk en Pastoraat en Dementie, en diverse gastdocenten. In aanvulling op deze basiscursus zullen verdiepingsdagen ontwikkeld worden rond pastoraal contact, samen kerk zijn, morele vragen en mantelzorg. Voor de verdiepingsdagen kun je afzonderlijk intekenen.

  • Doelstelling

    Met deze cursus

    • vergroot je je kennis over dementie en de verschillende vormen en stadia die deze ziekte kent.
    • reflecteer je op je eigen omgang met mensen met dementie en achterliggende mensbeeld(en).
    • ontwikkel je een theologische en pastorale visie op dementie en verken je de pastorale praktijk.
  • Competenties

    Deelnemers versterken hun pastorale en personale bekwaamheden en oefenen zich in het theologisch doordenken van dementie en de daarmee verbonden begrippen en situaties.

  • Doelgroep

    Kerkelijk werkers, predikanten, pastoraal werkers, geestelijk verzorgers

  • Voorbereiding en toetsing

    Van cursisten wordt verwacht dat ze voorafgaand aan de cursus voorbereidende opdrachten uitvoeren en literatuur lezen.

    Voorafgaand aan de eerste cursusdag formuleer je een eigen leervraag, lees je literatuur en bekijk je een documentaire, en bevraag je een aantal mensen in je omgeving om zicht te krijgen op verschillende beelden die mensen hebben bij dementie.

    Voorafgaand aan de tweede cursusdag reflecteer je op de opbrengsten van dag 1, maak je een verbatim van een gesprek met met iemand met dementie, en maak je een eerste aanzet voor jouw pastorale en theologische visie.

    Ter afronding van de cursus werk je die schets die je hebt gemaakt verder uit, gevoed door de cursusdag en de opgegeven literatuur.

  • Opzet

    De cursus omvat twee losse cursusdagen, beide in Utrecht . Voorafgaand aan beide cursusdagen maak je opdrachten die in de cursus besproken worden en verder uitgediept door lezingen. Tijdens de eerste cursusdag krijgt dementie een gezicht in een gesprek met een persoon met dementie. Tijdens de tweede cursusdag werk je onder andere in groepen aan handvatten voor de pastorale praktijk.

  • Literatuur

    Lezen:

    • De dag door met dementie – helder handboek voor iedereen, Anneke van der Plaats en Dick Kits, Kroese Kits Uitgeverij, 2017. 149 p
    • Dementie van binnenuit – een zoektocht naar hoe het is om iemand met vergevorderde dementie te zijn, Judith Leest e.a., Lannoo Campus, Tielt, 2021. 135 p
    • Dementia- living in the memories of God, John Swinton, Wm. B. Eerdmans Publishing Co., Grand Rapids/ Cambridge, p1-15 (Introduction)
    • Walking with Jesus in strange Places (serie ‘My Theology), John Swinton, Fortress Press, Minneapolis, 2022, 84
    • Pastoraat en dementie – een praktische handreiking voor vrijwilligers en professionals in de kerk, KokBoekencentrum Utrecht, 2023, p20-45.
    • Dementia- living in the memories of God, John Swinton, Wm. B. Eerdmans Publishing Co., Grand Rapids/ Cambridge, p186-287 (hst 8-10).

    Kijken/luisteren:

    • Documentaire
      ‘De Wondere Wereld van Dementie’ (2022) www.youtube.com/watch?v=nMwlnd8A784
    • Podcast
      De Theologie Podcast #19 april 2023 - In gesprek over pastoraat en dementie
      Heilige Grond #12 - Dementie: wie ben je nog als je dat zelf niet meer weet?
  • Studiebelasting

    2 ECTS (56 uur):

    • Cursusdagen 14 uur
    • Literatuur 20 uur
    • Opdrachten 22 uur
  • Data en locatie

    Najaar 2024:

    Data: woensdag 9 oktober en woensdag 6 novemer
    Locatie beide dagen: Plompetorengracht 3, Utrecht (Theologische Universiteit Utrecht (TUU) 

    Tijden: 9.30 -17.00

  • Docenten

    • Annemarie Roding-Schilt, predikant en geestelijk verzorger, auteur van o.a. De dementie-vriendelijke kerk en Pastoraat en Dementie.
    • Saskia Danen van de dementieacademie.online
    • Erik Olsman (PThU)
    • Thijs Tromp (PThU)
  • Inschrijven

    De cursus van 2024 is gestart. Inschrijven is heleaas niet meer mogelijk. Heb je belangstelling voor een volgende cursus, laat het ons weten via onderstaande button!


    Bij annuleren:
    Bij annuleren van een cursus gelden annuleringsvoorwaaarden. Je vindt de regeling op de pagina Overige informatie en voorwaarden

  • Kosten

    Cursusprijs: € 675 

    Toelichting op de kosten- PKN:

    Voor predikanten en kerkelijk werkers die nog 2 punten hebben in het kader van het aangestuurde deel van de PE wordt deze cursus volledig door de Landelijke Kerk (PKN) vergoed.  

    Je ontvangt zelf een factuur van ons voor deze cursus. Als je binnen je PE-budget nog recht hebt op vergoeding, dan kun je de kosten van de cursus geheel of gedeeltelijk declareren bij de Landelijke Kerk (PKN) (zo nodig ook vóór betaling). Het declaratieformulier vind je op de website van de PKN, evenals meer uitleg over je budget en de regeling. De informatie en de link naar het formulier staan daar onder de kop ‘Voortgezette nascholing - studiekosten aangestuurd aanbod’.