De Bijbel in infographics?

Gericht op afbeeldingen 

Moderne mensen zijn toenemend ingesteld op afbeeldingen. Berichten zonder op zijn minst een emoji worden als erg kaal ervaren. Liever nog voeg je er een foto of filmpje bij. Wie gegevens overzichtelijk wil presenteren kan niet meer toe met eenvoudige grafiekjes.

Nu moet dan ook de Bijbel eraan geloven: allerlei gegevens uit de Bijbel worden op verschillende manieren gevisualiseerd. We waren al gewend aan Bijbels met afbeeldingen, maar nu is er De infographic Bijbel: Het Woord van God in een nieuwe dimensie. De infographic Bijbel is geschreven door Lees deze passageKaren Sawrey. Hij bevat helemaal geen verhalen; hij presenteert feiten die gedestilleerd zijn uit de verhalen. Dat levert dan wel weer op dat je anders tegen de verhalen aan gaat kijken.

Wat is relevant genoeg?

Infographics maken is geen eenvoudige klus. Het begint met het verzamelen van gegevens en dus met de vraag welke gegevens relevant zijn en hoe je deze gegevens moet indelen. Daar zit veel denkwerk en ook veel monnikenwerk bij. Vervolgens moet je na gaan denken over een passende presentatie. Dat vraag veel creativiteit.

Kortom, de productie van De infographic Bijbel was een enorm karwei. Dit werd niet alleen geklaard door Karen Sawrey. Zij werkte samen met een team van theologen en ontwerpers. De vertalers (het boek werd in 2018 in het Engels gepubliceerd) zullen er ook een flinke klus aan hebben gehad. De begeleidende tekst is tot een minimum beperkt en vaak ook microscopisch klein afgedrukt (Sawrey heeft serieus overwogen een loupe bij het boek te leveren). De infographics bevatten zelf echter ook veel tekst.

In 90 kleurrijke en afwisselend vormgegeven infographics wordt de hele Bijbel in de canonieke volgorde samengevat, voorafgegaan door een weergave van de totstandkoming van de Bijbel en afgesloten met overzichten van de wereldwijde verspreiding. De keuze van de weergegeven data is soms voordehandliggend, bijvoorbeeld van ‘de meest genoemde figuren in het Oude/Nieuwe Testament’, maar soms ook heel verrassend, zoals bij ‘de aard & het karakter van God’. Sommige blinken uit door hun vormgeving, bijvoorbeeld over de schepping of de tuin van Getsemane, andere imponeren door de veelheid aan gegevens, zoals die over ‘de rijkdom van Salomo’, over ‘hoe God heeft gesproken’, over ‘Pinksteren’ (met het aantal bekeerlingen) en over ‘talen waarin de Bijbel vertaald is’.

Achtergrond komt naar voren

Heel correct wordt bij de meeste infographics de geraadpleegde secundaire literatuur genoemd. Vaak staat er ook een waarschuwing bij, zoals bij het karakter van God: ‘De auteurs beroepen zich voor het samenvoegen van deze data op hun persoonlijke interpretatie en keuzes’. Sawrey maakt er daarnaast geen geheim van dat ze met dit boek wil evangeliseren. Ze heeft het opgedragen ‘aan mijn geliefde Jezus’. Het verklaart ook de aanwezigheid van een infographic zoals ‘Welzijn door verstilling: mediteren met woorden die vrede brengen’ (blz. 110-111).

De christelijke geloofsovertuiging werkt sterk door in de opzet van het boek. Het boek presenteert de Bijbel als één groot verhaal met een doorgaande lijn van de schepping naar de verlossing door Jezus Christus. Er worden acht fases onderscheiden: (1) God is liefde, (2) geschapen voor relatie, (3) een gebroken relatie, (4) een reddingsplan, (5) het plan wordt afgewezen, (6) Jezus komt, (7) een tweede kans, (8) de relatie hersteld. Het is een duidelijk schema, maar het heeft wel het nadeel dat bepaalde thema’s in Bijbel niet aan de orde komen of al te zeer ondergeschikt worden gemaakt aan deze heilshistorische lijn. Op deze manier wordt het Oude Testament bovendien uitsluitend gezien als inleiding op het Nieuwe.

Van wie is de Bijbel? 

De Geest waait waar hij wil

Zo valt er vanuit de Bijbelwetenschap nog wel meer te mopperen over de keuze van de gegevens en de manier waarop ze worden gepresenteerd. Het zou echter niet terecht zijn als dit de toon zou bepalen. Voorop blijft staan dat deze uitgave de lezer/kijker uitnodigt om vanuit vaak nieuwe en onverwachte perspectieven de bekende verhalen te bezien. Ik wil niet uitsluiten dat Karen Sawrey gelijk heeft wanneer zij beweert dat de Heilige Geest ook werkt via infographics.