Naar hoofdinhoud

Enthousiasmerende studieweek in Debrecen

11 november 2024

Een week lang met elkaar nadenken over doop en verbond. Dat deden onlangs een groep van studenten en docenten in Debrecen. Aan de PThU zijn we goed bekend met internationale wetenschappelijke conferenties. Met internationale onderwijsactiviteiten ligt dat anders: die komen minder vaak voor. De week over doop en verbond is een mooie opstap om dat vaker te gaan doen.

Context van de doop

De week in Debrecen begon met vragen naar de context. Studenten en docenten uit Debrecen, Cluj-Napoca en Utrecht wisselden observaties en ervaringen uit. In Hongarije en Roemenië blijkt het volkskerkelijke sterker te leven dan in Nederland, al heeft de secularisatie er net zo huisgehouden als bij ons. Zo ligt er bijvoorbeeld minder nadruk op het geloof van de ouders.

Twee dagen werden gevuld met het samen lezen van theologische teksten. Onder leiding van prof. Wim Moehn nam de groep teksten van Bullinger en Barth door. De een zet uiteen waarom kinderen gedoopt moeten worden, vanwege het verbond. De ander kiest voor de volwassendoop, zonder overigens de zuigelingendoop ongeldig te verklaren. Andere dagen luisterden we naar colleges, bijvoorbeeld over de dooppraktijken in de verschillende landen. De historie kwam daarbij aan de orde, onder andere in een uiteenzetting over de doop bij de Hongaarse Unitariërs in de zestiende en zeventiende eeuw. De laatste dag stond in het teken van de terugkeer naar de eigen context. Wat neem je mee, hoe heeft deze week je denken beïnvloed?

Gastvrijheid

In het bijzonder moet ook de Hongaarse gastvrijheid genoemd worden. De Debrecense vice-rector dr. László Gonda heeft zich enorm ingezet om het ons naar de zin te maken en de studieweek praktisch te faciliteren. We maakten in de week kennis met de stad Debrecen en vierden in een tot de nok toe gevulde Grote Kerk van Debrecen reformatiedag.

Ervaring van studenten

De studieweek in Debrecen bood een mooie kans om de thematiek van verbond en doop vanuit een nieuwe invalshoek te verkennen. Het was interessant om de Hongaarse theologie en cultuur te leren kennen en te ontdekken dat onze theologische vragen verrassend veel overlap vertonen, ondanks culturele verschillen. Zowel de discussie over kinder- en volwassendoop als de vraag naar wie er gedoopt mogen worden, bleken in beide contexten actueel te zijn. Naast de inhoudelijke besprekingen zorgden de gezamenlijke maaltijden en ontspannen gesprekken ervoor dat we niet alleen nieuwe mensen leerden kennen, maar ook dat wij elkaar als studenten en docenten beter leerden kennen. Zo heeft deze studieweek niet alleen gezorgd voor een verdiepte kennis in de theologie, maar ook voor waardevolle ontmoetingen.(Bron: Niels van den Top)

Wederzijdse herkenning

Mag men altijd dopen? Is onze manier van denken over de doop nog wel actueel? En is de kinderdoop Bijbels-theologisch wel te onderbouwen? En de volwassendoop dan wel? Aan de hand van teksten van Bullinger en Barth ontdekten we verschillende lijnen met betrekking tot de doop. De grootste winst was dat de vriendschap en dat we elkaars achtergronden beter leerde kennen en er wederzijdse herkenning was rondom de grote vragen van secularisatie en missie.(Bron: Caspar de Gelder)

 Welkome aanvulling

Tijdens onze week in Debrecen in het kader van het programma Doop en Verbond heb ik zoveel geleerd. Niet alleen op intellectueel niveau, maar ook op een meer spiritueel en intercontextueel niveau. We behandelden bronnen uit de eerste hand en kregen ook inzichtelijke lezingen die zeer geschikt waren voor de context van het programma. Tijdens een 'fieldtrip' door de stad Debrecen en de oecumenische kerkdienst op Reformatiedag hebben we de bestudeerde onderwerpen gevisualiseerd. Ook hadden we veel plezier 'na sluitingstijd'. Ik kan het programma van de PTI, DRHE en PThU van harte aanbevelen!(Bron: Helen Florijn)

Theologische spanningen

Vrij onverwacht mocht ik mee op deze studiereis. Het onderwerp sprak me aan maar ik had er nog niet zoveel mee gedaan in de studie. Dit was niet alleen een welkome aanvulling op mijn kennis, maar ook een geweldige ervaring. Inhoudelijk heb ik veel geleerd over de verhouding tussen verbond en doop, en vooral de theologische spanningen die daarin zijn. Daarnaast heb ik nieuwe vrienden gemaakt onder de Hongaarse, Roemeense en ja, ook de Nederlandse delegatie. Ik ben dan ook de PThU en de twee andere universiteiten erg dankbaar.(Bron: Gerard Ekelmans)

 Geraakt

Zelf heb ik mij de verbondstheologie beter eigen kunnen maken, zodat het als een 'fogas' (kapstok) kan dienen voor mijn theologie. Wat mij het meest raakte? Dat de studenten uit Hongarije en Transsylvania niet alleen medestudenten, maar ook vrienden zijn geworden. We hebben ons hart gedeeld, onze geschiedenissen en onze dromen. En die mogen we straks allemaal inzetten voor onze God en Zijn geliefde kerk. Hier en daar - prachtig.(Bron: Daan Damsteeg)

Contact met Hongaarse medestudenten

Wat mij het meest is bijgebleven is niet de theologische discussie, hoewel dat zeker interessant was, maar de Hongaarse gastvrijheid. Elke dag werden we heerlijk Hongaars eten voorgeschoteld en ‘s avonds lieten de Hongaarse studenten ons de stad zien. Dit was niet alleen erg gezellig, maar ook een leuke manier om in een wat andere context gedachten te wisselen over de kerkelijke praktijk in Nederland en Hongarije.(Bron: Mirte Brouwer)

Vernieuwende inzichten

Culturele verschillen blijven een interessant fenomeen. Ook in Debrecen kon je tijdens de lunch de eerste dag de Nederlanders er goed uitpikken; dat was de tafel waar men luidruchtig converseerde en meerdermaals bulderde van het lachen terwijl de borden typisch Hongaars eten naar binnen werden gewerkt. De theologiestudenten uit Hongarije en Roemenië waren vriendelijk maar ingetogen en, zo werd mij later verteld, zij waren gewend om niet tijdens het eten te praten.
Gedurende de studieweek begonnen deze drie groepen zich te mengen. Eerst tijdens de colleges, waar in willekeurige groepjes gedachten over de doop werden uitgewisseld, toen tijdens de borrels, die spontaan werden gepland in de avonden. Aan het einde van de week waren tijdens de maaltijden alle tafels luidruchtig. Er werden stoelen bijgeschoven als er meer mensen aan een gesprek wilde deelnemen dan in de tafelschikking rekening mee was gehouden. Studenten van de drie instituten mengde zich en wisselde meningen, ervaringen en sterke verhalen uit. De colleges waren deze week erg waardevol, maar net zo veel heb ik geleerd van de ontmoeting met studenten die bijna dezelfde studie doen maar vanuit een andere context opereren en daardoor vernieuwende inzichten kunnen geven.
(Bron: Rieke Brouwer)