In memoriam: Ingrid de Zwart (1956-2024)

Ingrid de Zwart groeide op in Amsterdam. Ze studeerde theologie aan de VU, werd predikant in Wehl en Maasbracht en medewerker van het toenmalige Catechetisch Centrum in Kampen. Van januari 2000 –  oktober 2008 was ze als docente verbonden aan het Theologisch Seminarium Hydepark te Doorn, maar reeds daarvoor deed ze vaak mee aan de cursussen die er gegeven werden. Op 1 oktober 2001 werd zij tevens docente catechetiek aan de kerkelijke opleiding van de Nederlandse Hervormde Kerk te Utrecht en later te Utrecht en Leiden. Sinds januari 2007 vormden al deze plekken een onderdeel van de Protestantse Theologische Universiteit. Op 26 oktober 2008 deed zij intrede als predikant van de Protestantse Gemeente te Deventer (Lebuinuskerk). Daar bleef ze tot aan haar emeritaat in juni 2021. Ze overleed onverwacht op 21 februari 2024, 67 jaar oud. 

Gulle lach

Toen ik na het overlijden van Ingrid de Zwart contact zocht met mijn vroegere collega’s van het Theologisch Seminarum Hydepark, was er, naast het ongeloof en het verdriet om haar plotselinge dood, één woord dat bij iedereen direct bovenkwam: haar lach. Inderdaad, als er één ding kenmerkend was, dan was het haar gulle lach. Wanneer Ingrid er was duurde het niet lang of je hoorde haar schateren. En als het echt doorzette, ging ze er ook nog eens zeer Amsterdams bij praten. Haar klaterende lach kun je tekenend voor haar vitaliteit en creativiteit noemen. 

Als collega werd ze zeer gewaardeerd. Ze was snel, creatief, constructief en, inderdaad, collegiaal. Samen iets voorbereiden? Natuurlijk, ze had wel iets bij te dragen. Even overleggen over hoe het in de groep met jonge predikanten in de nascholing gaat? Graag, ze vond het fijn om te doen. Nieuwe cursus opzetten? Ze had altijd wel een werkvorm of tien klaarliggen die behulpzaam zouden kunnen zijn om het leerproces op gang te krijgen of te verdiepen. Ze was even gul in het delen van haar tijd en ideeën als in het delen van haar pot met dropjes die op onverklaarbare wijze nooit leeg raakte. 

Moderne heilige

Ingrid was een vakbekwaam docent, met het hart bij de mensen. Tenslotte ging het om hen,  of het nu de jongeren bij de catechese waren, de studenten die ze ontmoette in begeleidingssituaties en trainingen, of de predikanten die bij haar in cursus kwamen. Voor veel vrouwelijke studenten was ze meer dan een docent, ze was een voorbeeld. Iemand noemde haar een moderne heilige. Een ander wilde toen ze jong was Ingrid worden en toen ze volwassen was geworden wilde ze dat nog steeds.  Zowel aards als vroom, met veel begrip en met weinig veroordeling, met humor en compassie, extravert in activiteiten en ook met een stille, introverte kant - als het zó kon, dan wilden zij ook wel predikant worden. Ingrid zelf kon om al die bewondering wel lachen, maar wist ook heel goed hoe belangrijk je als identificatiefiguur kunt zijn vooor anderen. Ze ging er dus zowel zorgvuldig als ook lichtvoetig mee om. Het was tekenend dat er bij haar afscheid veel mensen langskwamen om haar speciaal te bedanken.

In oktober 2008 verliet zij de kort daarvoor opgerichte PThU. Ze wilde rond haar vijftigste graag nog een keer ‘gewoon’ gemeentepredikant worden. Ze deelde haar liefde voor de gemeente met haar man, Kees Bochanen, die zelf predikant in Dieren was. Ze vond een nieuw thuis in Deventer bij de gemeente van de Lebuinuskerk. Hieraan is zij tot aan haar emeritaat in 2021 verbonden gebleven. Wij denken nu zij overleden is dankbaar en bedroefd aan haar terug. 

Namens de oud-collega’s, Theo Witkamp