Wilde tuin laat kerkgemeenschap stilstaan bij de aarde: "We zijn er niet alleen voor de mensen’"
Er was al een tuin voor de mensen. Nu is er ook een tuin voor de dieren. In 2010 liet de Dorpskerk van Barendrecht haar oude binnentuin opnieuw inrichten. Het resultaat was een Bijbelse kerktuin, met bloemen, planten en kruiden, alle met namen ontleend aan de Bijbel en de kerkgeschiedenis. Een rustpunt werd het, een tuin die kerk- en voorbijgangers uitnodigde om te gaan zitten en de schoonheid van de schepping in geuren en kleuren te ondergaan.
Tekst: Caspar Dullemond
Foto: Franc de Ronde
Bedachte wildernis
Nu is aan de achterkant van de gebouwen een tweede tuin ingericht, met een volledig ander karakter: een bedachte wildernis, ideaal voor egels en vogels en insecten. De tuin ligt redelijk afgelegen; wieden en schoffelen blijven tot het minimum beperkt. "We laten de plek zo veel mogelijk met rust," zegt Franc de Ronde, predikant van de Dorpskerkgemeente en een van de initiatiefnemers van dit kleine stukje wilde natuur.
De Ronde was een van de deelnemers van de cursus ‘Van U is de aarde’, waarin Bijbelse en theologische visies op schepping en natuur worden verbonden met de actualiteit van klimaatverandering en ecologische crisis. In de cursus, die inmiddels onderdeel is van het grote onderzoeksproject Grond van de universiteit, starten de deelnemers een lokaal project dat de eigen gemeente helpt bij het ontwikkelen van een ‘theologie ten aanzien van grond’. De Ronde koos als zijn project voor iets heel praktisch: de inrichting van een tuin naast de kerk die ruimte biedt aan andere schepselen dan de mens.
Klein voorbeeld
Wat draagt zo’n gecreëerde wildernis dan bij aan het bewustzijn van de gemeente? "Voor mij heeft dit te maken met de ons bij de schepping gegeven opdracht om de aarde niet alleen te bewerken, maar ook te bewaren," legt de predikant uit: "Het is een taak van de kerk om voor de aarde te zorgen. Deze tuin is een klein voorbeeld van hoe we met de hele schepping om zouden kunnen gaan. De tuin is een pars pro toto: hij staat voor iets veel groters. We hebben de Bijbel altijd met een nogal mensgerichte blik gelezen. Maar ook andere schepselen hebben een belangrijke plek in het verhaal. We zijn niet alleen kerk voor de mensen."
De Ronde had zich voor de cursus aangemeld vanuit zijn onrust over de ecologische achteruitgang ver weg en dichtbij: "Insectensterfte bijvoorbeeld houdt me erg bezig. Ik ben bezorgd over hoe het met de aarde gaat. Maar dat kon ik niet echt kwijt in mijn werk als predikant. Ja, je kunt er een keer over preken, maar je wilt ook niet dat het een stokpaardje wordt. Als iets jou bezighoudt, mag je dat dan aan anderen opleggen? De cursus heeft me geholpen om daar vrijmoediger in te worden. Als je vanuit een goed onderbouwde betrokkenheid over dit onderwerp preekt of in het kerkblad schrijft, dan gaat het breder leven. Dan is het niet alleen de hobby van de dominee, maar wordt het een onderdeel van het gemeentezijn."
Leefomgeving
Het ontwikkelen van zo’n tuin is daar een uitstekende vorm voor, zegt hij: "Het is praktisch en iedereen kan er een bijdrage aan leveren. We werken samen met de katholieke parochie. En onze vrijwilligers komen ook van buiten de wijkgemeente. Vragen rond natuur en milieu leven in de buurt: de oudere bewoners van Barendrecht hebben hun plattelandsdorp in een Vinex zien veranderen. Ze missen het groen." De cursus en het kerktuinproject hebben hem alerter gemaakt op de mogelijkheden die de eigen woonplaats biedt: "Toen we met die tuin bezig gingen, was er net een tuinruim-dag in een wijk die gesloopt werd. Die struiken en planten konden wij goed gebruiken. Het was een mooie uitwerking van wat Mozes zegt over Gods geboden, die je niet van ver hoeft te halen, maar dichtbij te vinden zijn." Hij kan het cursustraject iedere predikant aanraden: "Het helpt jou en je gemeente om anders naar de aarde te kijken. Het brengt je leefomgeving en de Bijbelse verhalen met elkaar in verband."
