Naar hoofdinhoud
    1. Home
    2. Nieuws
    3. PThU agenda
    4. Symposium: Bewegen tussen kunst, erfgoed en geloof

    Symposium: Bewegen tussen kunst, erfgoed en geloof

    23 mei 2025 12:30 - 18:00

    Je werkt met religieus erfgoed en wilt dat toegankelijk maken voor een breed publiek, en tegelijk de religieuze wortels ervan in het oog houden. Je bent actief in het kerkelijke veld en zoekt manieren om de zeggingskracht en schoonheid van je traditie te herontdekken en heruitvinden met mensen van binnen en buiten je kerkgemeenschap. Je werkt in de podiumkunsten en denkt na over rituele vormen waarin je publiek een actievere, betekenisvolle rol speelt. Laat je inspireren tijdens het symposium op 23 mei over kunst, erfgoed en geloof. 

    Datum:
    23 mei 2025 12:30 - 18:00

    Foto: NBC, door Jan Amse

    Over het spirituele potentieel van plekken en praktijken

    Het wemelt in Nederland van materieel en immaterieel erfgoed met een religieuze achtergrond. Plaatsen en praktijken zijn en waren het, waar mensen samenkomen om zich tot hun levensvragen, tot elkaar en tot God te verhouden. Deze praktijken en plaatsen oefenen nog steeds aantrekkingskracht uit: ze ontroeren, verstillen, zetten aan tot reflectie en verbinding. Tegelijk is de religieuze connotatie soms ingewikkeld voor een geseculariseerd publiek. Kartrekkers in kunst en erfgoed zoeken daarom vaak naar een meer ‘open’ benadering, met ruimte voor levensbeschouwelijke diversiteit en individuele beleving. 

    Dit symposium biedt stof tot nadenken en handvatten om vanuit je artistieke, erfgoed- en/of kerkelijke betrokkenheid het spirituele potentieel van je plek en praktijk te verkennen. We onderzoeken vooronderstellingen die meespelen of misschien in de weg zitten. Want wat zit er eigenlijk ónder ideeën over een ‘breed’ of ‘smal’ publiek, en over wat een plek of praktijk al dan niet religieus zou maken? 

    Het symposium wordt georganiseerd door het Instituut voor Rituele en Liturgische Studies (IRiLiS, PThU), het Dominicanenklooster Zwolle en het Kenniscentrum voor Theologie van de PThU.  

    Programma 

    • 12.30 uur Inloop 
    • 13.00 uur Welkom en introductie door prof. Mirella Klomp (hoogleraar Praktische Theologie PThU, Wetenschappelijk Directeur IRiLiS en Theoloog der Nederlanden) 
    • 13.15 uur Psalmen als lens op relaties tussen kunst, erfgoed en geloof door dr. Henk Vogel. Psalmen: prachtige, geëngageerde kunst, een gekoesterd cultureel erfgoed, uiting van geloof. Maar hoe werken verhouden die dimensies zich tot elkaar in de hedendaagse (post)seculiere cultuur? 
    • 13.45 Naar workshops / koffie 
    • 14.00 Workshopronde 1 
    • 14.45 Workshopronde 2 
    • 15.30 Naar plenair / koffie 
    • 15.45 Panelgesprek onder leiding van Mirella Klomp met Elza Kuyk, Lieke Wijnia, Henk Vogel, Susanna Bergwerff en Tido Visser 
    • 16.15 Onderling doorpraten met drankje 
    • 17.00 Concert Nederlands Bach Consort 
    • 18.00 Afronding / einde programma 

    Workshopkeuzes 

    • Spelen met het Heilige: hoe liturgie, kunst en kerkgebouw elkaar versterken

      Dr. Elza Kuyk – Universitair docent Ritueel en Liturgie, Vrije Universiteit Amsterdam 
      Vanuit ervaringen van meervoudig gebruik van kerkgebouwen gaan we eigenaarschap en diversiteit van gebruik van het kerkgebouw verkennen als kans om tot nieuwe interacties te komen. Wat valt er dan te ontdekken aan het Heilige? 

    • Psalmen voor iedereen

      Dr. Henk Vogel – Programmamaker, Dominicanen Zwolle 
      Door de uitvoering van psalmen te presenteren als ‘kunst’ en ‘erfgoed’, weten cultuurmakers en erfgoedbeoefenaars de psalmen toegankelijk te maken voor een breed publiek. Psalmen verklanken dan authentieke emoties, representeren (religieuze) diversiteit, bieden vervoering en schoonheid en adresseren onrecht en crises. Maar hoe balanceer je tussen kunst (engagement, schoonheid), erfgoed (traditie, lokale identiteit) en religie (psalmzang als uiting van (collectief) geloof in God) in een (post)seculiere cultuur? Met die vraag ga je aan de hand van actuele voorbeelden aan de slag. 

    • De paradox van hedendaagse kunst in een seculier land: religie, spiritualiteit en beeldende kunst in 21e-eeuws Nederland

      Dr. Lieke Wijnia – Hoofd Kennis & Collecties, Stedelijk Museum Schiedam; Fellow Centrum voor Religie & Erfgoed, Rijkuniversiteit Groningen 
      Ondanks de sterk veranderende maatschappelijke positie van institutionele religie en de voortdurende ontkerkelijking, laten de beeldende kunsten zien hoe religie niet verdwenen is uit het seculiere Nederland. Het tegenovergestelde lijkt eerder waar: deze processen vragen om een nieuwe en creatieve omgang met religie en spiritualiteit. Hierin heeft artistieke verbeelding een aanjagende rol, die u samen met spreker Lieke Wijnia tijdens deze sessie gaat verkennen aan de hand van het werk van een aantal kunstenaars. 

    • Religieuze tradities bekeken door een immaterieel erfgoedlens

      Susanne Bergwerff – Wetenschappelijk medewerker, Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland 
      Van processies en Chanoeka tot Holi en de Sint Maartenviering in Utrecht. Allemaal voorbeelden van culturele uitingen die als immaterieel erfgoed worden beleefd. De beoefenaars van deze vormen van immaterieel erfgoed nemen soms afstand van hun religieuze wortels, terwijl anderen het spirituele juist benadrukken. Maar wat betekent het plaatsen van religieus gewortelde tradities in een immaterieel erfgoedcontext? En hoe werken beoefenaars binnen die context aan de toekomst van deze tradities? Via verschillende voorbeelden gaan we hier met elkaar over in gesprek. 

    Ervaar het thema: concert Nederlands Bach Consort 

    Tijdens deze middag gaan we de verbindingen tussen kunst, erfgoed en spiritualiteit niet alleen bespreken, maar ook ervaren. Het Nederlands Bach Consort verbindt heden en verleden en maakt programma’s die raken, schuren en tot denken aanzetten. Deze middag biedt het ensemble een intiem programma, een muzikale interactie tussen de aanwezigen, de ruimte en de muziek.  

    Locatie

    Dominicanenklooster Zwolle, Assendorperdijk 8, 8012 EE Zwolle.

    Aanmelding en kosten 

    Aanmelden kan door onderstaand formulier in te vullen en daarbij de deelnemersbijdrage van € 50 te voldoen. Het concert is hierbij inbegrepen.

    Het is ook mogelijk om alleen het concert bij te wonen, daarvoor kun je tickets bestellen via het Dominicanenklooster.  

    NB: Bij annulering na 9 mei vindt geen restitutie meer plaats.